Concile Vatican I

De Gregorius 3.0
Sauter à la navigation Sauter à la recherche

Descriptif

Convoqué par le pape Pie IX (bulle d'indiction Aeterni Patris, 29 juin 1868), le premier concile du Vatican, vingtième concile œcuménique, se voit assigner pour objectifs principaux la défense de la vérité face aux erreurs du temps (essentiellement le rationalisme et le naturalisme) et l’adaptation de la discipline ecclésiastique comme de la législation héritée de l’époque tridentine. Si la question de l’infaillibilité pontificale n'était pas alors évoquée, elle s’invita dans le débat pré-conciliaire, à la suite de la publication d’une « Correspondance de France » dans la Civiltà cattolica du 6 février 1869, article qui laissait présager une définition de l’infaillibilité par acclamation, donc sans possibilité de discussion par les Pères.
Le concile s’ouvrit le 8 décembre 1869, en la fête de l’Immaculée Conception, définie dogmatiquement 15 ans auparavant (8 décembre 1854), en présence de plus de sept cents prélats, en grande majorité européens. En présence du pape et sous forme de constitution apostolique, l’assemblée conciliaire adopta, par un vote unanime le 24 avril 1870, le texte dogmatique Dei Filius ; traitant en quatre chapitres les questions de Dieu, de la révélation, de la foi et des rapports entre celle-ci et la raison, il opposait au panthéisme, au rationalisme et au matérialisme modernes un exposé dense de la doctrine catholique, venant en quelque sorte compléter positivement, par symétrie, les condamnations portées par le Syllabus (Syllabus errorum, 1864). Sur cette même base, la commission théologico-dogmatique proposa, dès octobre 1869, un schéma sur l’Église (De Ecclesia) dont trois chapitres concernaient les rapports entre l’Église et les États, ainsi qu’un schéma De Romano Pontifice en deux chapitres mais qui n’évoquait pas l’infaillibilité. L’insertion de ce texte dans le schéma De Ecclesia forma un nouveau document, principalement rédigé par le théologien Klemens Schrader et intitulé Supremi Pastoris, distribué aux Pères le 21 janvier 1870. Un chapitre sur l’infaillibilité, élaboré par le jésuite Josef Kleutgen et revu par le pape dans un sens proche de deux propositions faites peu auparavant par Mgr Dechamps et Mgr Manning, y fut introduit en mars, les instances romaines soulignant la nécessité que le concile se prononce effectivement sur la question. Encadrés par une procédure plus stricte (règlement du 22 février), les Pères disposèrent d’un délai de vingt jours, jusqu’au 25 mars, pour faire parvenir leurs observations écrites sur le chapitre XI (primauté) et le nouveau complément (infaillibilité) : le texte sur la primauté suscita 88 amendements, celui sur l’infaillibilité en fit naître à lui seul 139. Puis le schéma fut divisé en deux parties (27 avril) dont la première, seule discutée à partir de mai 1870, reçut le titre de Constitutio dogma prima De Ecclesia Christi, « Pastor Aeternus ». La discussion (13 mai – 16 juillet) se centra rapidement sur l’opportunité d’une telle définition, dont la reconnaissance exigea à elle seule quinze séances de travail ponctuées par plus de cinquante interventions. En définitive, la quatrième et dernière session publique du concile, présidée par le pape le 18 juillet 1870, adopta la constitution dogmatique Pastor Aeternus sur les prérogatives de l’évêque de Rome, qui comprenait un prologue et quatre chapitres (trois sur la primauté, un sur l’infaillibilité). Le texte limita la portée de l'infaillibilité pontificale aux enseignements solennels du pape (s'exprimant ex cathedra, depuis la chaire de Pierre) et en matière de foi et de mœurs. Lors du vote final, les Pères ne pouvant que s’exprimer par « oui » ou par « non », le texte recueillit 533 placet (« oui ») sur 535 votes exprimés ; une cinquantaine d’entre eux avait préféré quitter Rome ou ne pas paraître dans l’aula conciliaire ce jour-là. Le concile laissa près de soixante schémas en suspens, dont la plupart ne furent pas même discutés mais qui facilitèrent les réformes partielles de la législation ecclésiastique réalisées sous Léon XIII puis la codification du droit de l’Église entreprise par Pie X en 1904 (motu proprio Arduum sane munus), le concile Vatican I fut officiellement ajourné sine die par la bulle du 20 octobre 1870, moins d’un an après l’ouverture de ses travaux, en raison de l’entrée dans Rome des troupes italiennes (brèche de la Porta Pia, 20 septembre 1870) puis du plébiscite décidant, le 9 octobre, de l’annexion de Rome et des provinces adjacentes au royaume d’Italie.

Sources

1869

— [anonyme], La philosophie et le Concile. Lettres d’un philosophe socratique à Mgr Mermillod, Paris, Douniol ; Durand et Pedone-Lauriel, 1869, 127 p.

Actes et histoire du concile œcuménique de Rome, premier du Vatican, Frond (Victor) (dir.), Paris, Abel Pilem, 1870-1873, 8 vol.

— Capecelatro (Alfonso), Perchè il concilio ?, Napoli, Tip. degli Accattoncelli, 1869.

— Carbonero y Sol (León), Crónica del Concilio ecuménico del Vaticano, Madrid, 1869-1870, 4 vol.

— Coppola (Raffaele) [Mgr.], Dei concilii ecumenici in generale ed in specie del concilio ecumenico vaticano, Roma, Fratelli Pallotta Tipografi, 1869.

— Da Castelplannio (Lodovico) [oss. min.], Il concilio ecumenico vaticano al cospetto della odierna società, Napoli, Tip. degli Accattoncelli, 1869.

Dechamps (Victor-Auguste) [Mgr], L’infaillibilité et le Concile Général. Étude de science religieuse à l’usage des gens du monde, Paris, Palmé, 1869, 198 p., [relié avec :] Lettre de Mgr. Dechamps Archevêque de Malines à Mgr. Dupanloup évêque d’Orléans (36 p.) & Deuxième réponse de Mgr .l’archevêque de Malines à Mgr. Dupanloup, suivie de divers documents relatifs à l’infaillibilité (1870, 124 p.) & Lettres au R. P. Gratry (31 p.) & Lettres au R. P. Gratry. Deuxième lettre (51 p.) & Lettres au R. P. Gratry. Troisième lettre (15 p.) & Lettres au R. P. Gratry. Quatrième lettre (26 p.), Paris, Palmé, 1869-1870, 7 ouvrages de Mgr. Dechamps reliés ensemble.

Döllinger (Johann Joseph Ignaz von), Erwägungen für die Bischöfe des Conciliums über die Frage der päpstlichen Unfehlbarkeit, Regensburg, Manz, 1870.

Dupanloup (Félix) [Mgr], Lettre de Mgr. l’évêque d’Orléans au clergé de son diocèse. Observations sur la controverse soulevée relativement à la définition de l’infaillibilité au prochain Concile, Paris, Douniol, 1869, 60 p.

Dupanloup (Félix) [Mgr], Lettre de Mgr. l’évêque d’Orléans au clergé de son diocèse avant son départ pour Rome, Paris, Douniol, 1869, 23 p.

Dupanloup (Félix) [Mgr], Lettre de Mgr. l’évêque d’Orléans aux prêtres de son diocèse pour leur donner communication de son avertissement à M. Louis Veuillot, 2e éd. Paris, Douniol, 1869, 32 p.

— Friedrich (Johann), Der Papst und das Conzil, Leipzig, Steinacker, 1869.

— Ginzel (Joseph Augustin), Reform der Römischen Kirche in Haupt und Gliedern. Aufgabe des bevorstehenden römischen Concils, Leipzig, Duncker & Humblot, 1869, IV-187 p.

— Greith (Carl Johann), Die Autorität eines allgemeinen Konziliums und die Aufgabe des nächsten. Hirtenbrief des hochwürdigsten Herren Dr. Carl Johann Greith, Bischof von St. Gallen, Zürich – Würzburg, Woerl (coll. Katholische Stimmen aus der Schweiz, 10), 1869, 23 p.

Grandclaude (Eugène), Les principes de 89 et le Concile, Paris, P. Lethielleux, 1870. [en réalité 1869]

— Janus [= pseud. Johann Joseph Ignaz von Döllinger], Der Papst und das Concil. Eine weiter ausgeführte und mit Quellennachweis versehene Neubearbeitung der in der Augsburger Zeitung erschienen Artikel : Das Concil und die Civiltà, Leipzig, 1869.

Ketteler (Wilhelm Emmanuel von) [Mgr.], Le concile œcuménique, son importance dans le temps présent, trad. fr. abbé P[ierre] Bélet, Paris, Gaume frères et J. Duprey, 1869.

Manning (Henry Edward) [card.], The Œcumenical Council and the Infallibility of the Roman Pontiff. A Pastoral Letter to the Clergy, London, Longmans, Green and Co., 1869.

Maret (Henri-Louis-Charles)[Mgr], Du Concile général et de la paix religieuse. Première partie : La Constitution de l'Eglise et la périodicité des conciles généraux. Mémoire soumis au prochain Concile oecuménique du Vatican, Paris, H. Plon, 1869, 2 vol., XXVIII-555 et 554 p.

— Moreno Cebada (Emilio), El santo Concilio ecuménico del Vaticano. Historia de esta augusta asamblea. Discursos. Reseña de las sesiones, numero y nombre de los Padres que toman parte en la misma, etc., Barcelona, 1869, 2 vol.

— Plantier (Claude-Henri-Augustin), Über die allgemeinen Kirchenversammlungen. Anläßlich des von Sr. H. dem Papste Pius IX. auf den 8 Dezember 1869 einberufenen ökumenischen Concils, übersetzt von Theodor Freiherrn von Lamezan, Freiburg im Brisgau, Herder’sche Verlagshandlung, 1869.

— Roverie de Cabrières (François-Marie-Anatole de) [Mgr.], Réflexions sur la lettre de Mgr d’Orléans à son clergé en date du 11 novembre 1869, Nîmes, impr. de Lafare et Vve Attenoux, 1869.

— Segesser (Anton Philipp von), Am Vorabend des Conciliums. Studien und Glossen zur Tagesgeschichte, Basel, [s. n.], 1869.

— Taccone-Gallucci (Nicola), La società moderna e il concilio ecumenico vaticano, Napoli, Tip. degli Accattoncelli, 1869.

— Weninger (Franz Xaver) [s. j.], Die Unfehlbarkeit des Papstes als Lehrer der Kirche und dessen Beziehung zu einem allgemeinen Concilium, Einsiedeln, Gebr. Karl und Nikolaus Benziger, 1869.

— Weninger (Franz Xaver) [s. j.], Pie IX est-il infaillible ? L’infaillibilité du Pape devant la raison et l’Écriture. Les Papes et les Conciles. Les Pères et les théologiens. Les rois et les empereurs, Besançon, chez l’auteur, 1869.


1870

— [Anonyme], « Il Concilio Vaticano », Nuova Antologia, 13/1, 1870, p. 5-33.

— [Anonyme], Il trionfo dalla sconfitta, ossia la IV sessione del Concilio Vaticano e suoi effetti, Torino, Matlirolo Luigi, 1870.

— Acton (John Emerich Edward Dalberg) [Lord], Sendschreiben an einem deutschen Bischof des vaticanischen Conciles von Lord Acton, Nördlingen, C. H. Beck, 1870. [ouvrage condamné par décret du Saint-Office du 20 septembre 1871, puis par décret de la congrégation de l’Index du 23 septembre 1872 (Acta Sanctae Sedis, 7, 1872-1873, p. 105)].

— Berteaud (Jean-Baptiste-Pierre-Léonard) [Mgr], L’Église, la papauté, le concile. Lettres pastorales de l’évêque de Tulle, Tulle, E. Daloux et Tandron, 1870, 316 p.

— Bungener (Laurence Louis Félix), Pape et concile au XIXe siècle, Paris, Michel Lévy frères, 1870, 418 p.

— Cardoni (Iosepho), Elucubratio de dogmatica Romani Pontificis infallibilitate eiusque definibilitate, Romae, Typis s. Congreg. De Propaganda Fide, 1870.

— Cicuto (Antonio), « Il concilio Vaticano sta in mezzo agli estremi », Rivista universale, 14-15, 1870-1871. [article condamné par décret du Saint-Office du 12 mars 1873]

Catalogo alfabetico di tutti i padri del Concilio I ecumenico Vaticano, Roma, 1870.

Döllinger (Johann Joseph Ignaz von), Einige wörter über die unfehlbarkeitsadresse und die neue geschäftsordnung des Concils und ihre theologische bedeutung ; zwei gutachten, München, Rudolf Oldenbourg, 1870, 30 p.

Döllinger (Johann Joseph Ignaz von), Neue Erwägungen über die Frage der päpstlichen Unfehlbarkeit, Regensburg – New York, F. Pustet, 1870, IV-48 p.

Döllinger (Johann Joseph Ignaz von), Römische Briefe vom Concil, München, R. Oldenbourg, 1870.

Dupanloup (Félix) [Mgr], Lettre sur le futur concile œcuménique, Paris, Douniol, 1870, 64 p.

Eberhard (Matthias), Hirtenschreiben an den Clerus seiner Diöcese über die Unfehlbarkeit des päpstlichen Lehramtes, Trier, Herzig, 1870.

Friedrich (Johann), Die Wortbrüchigkeit und Unwahrhaftigkeit deutscher Bischöfe. Offenes Sendschreiben an Wilhelm Emmanuel Freiherr v. Ketteler in Mainz, Konstanz, Ammon, 1870 ; 2e éd. 1873.

Hergenröther (Josef) [card.], Anti-Janus. Ein historisch-theologische Kritik der Schrift "Der Papst und das Concil" von Janus, Freiburg im Breisgau, Herder’sche Verlagshandlung, 1870, [iv]-188 p.


FRIEDRICH (Johann), Die Wortbrüchigkeit und Unwahrhaftigkeit deutscher Bischöfe. Offenes Sendschreiben an Wilhelm Emmanuel Freiherr v. Ketteler in Mainz, Konstanz, Ammon, 1870 ; 2e éd. 1873.

FRANZELIN (Ioannis Baptist), Tractatus de Divina Traditione et Scriptura, Roma – Torino, De Propaganda Fide – Marietti, 1870.

GATTI (Giuseppe), De magno Concilio Vaticano I, Augustae Taurinorum, ex Officina Asceterii Salesiani, 1870.

GUÉRANGER (Prosper) [dom], De la monarchie pontificale. À propos du livre de Mgr l’évêque de Sura, Paris, V. Palmé, 1870.

HERGENRÖTHER (Josef) [card.], Anti-Janus. Ein historisch-theologische Kritik der Schrift "Der Papst und das Concil" von Janus, Freiburg im Breisgau, Herder’sche Verlagshandlung, 1870.

KENRICK (Peter), De pontificia infallibilitate, qualis in Concilio Vaticano definienda proponitur. Dissertatio theologica, Napoli, Typis Fratrum De Angelis, 1870.

Il concilio vaticano giudicato dai vescovi inglesi nell’annuale congresso della Società Anglo-Continentale, tenuto in Londra l’8 dicembre 1869, Napoli, De Angelis, 1870.

« Il dottor Döllinger e la petizione dei vescovi al Concilio », La Civiltà Cattolica, serie VII, vol. IX, 1870, I, p. 385-400.

LE BAS DE GIRANGY DE CLAYE (Victor), La liberté, les principes de 89 et l’infaillibilité du pape, Paris, Poussielgue, 1870.

LIBERATORE (Matteo), « La definizione dommatica dell'infallibilità pontificia », La Civiltà Cattolica, serie VII, vol. XI, 1870.

MAGRASSI (Antonio), Lo schema sull’infallibilità personale del romano pontefice. Osservazioni, Alessandria, Tip. di Astuti Carlo, 1870.

MANNING (Henry Edward) [card.], The Vatican Council and its Definitions, London, Greeen and Co., 1870.

[MAYER (Sales) [o. cist.]], De summi pontificis infallibilitate personali, Napoli, [s. n.], 1870. QUIRINUS [= pseud. DÖLLINGER (Johann Joseph Ignaz von)], Römische Briefe vom Concil, München, Rudolf Oldenbourg, 1870.

[RAUSCHER (Joseph Othmar Ritter von) [card.]], Observationes quaedam de infallibilitatis Ecclesiae subjecto, Vindobonae [= Wien], Sumptibus Guilelmi Braumüller, 1870.

VEUILLOT (Louis), La liberté du Concile, Paris, Palmé, 1870.

VITELLESCHI DEGLI AZZI (Ignazio), Le due corone del secolo decimonono : brevi riflessi in omaggio al Concilio Ecumenico Vaticano, Assisi, Stabil. Tipografico Sensi, 1870.

1871

ACTON (John Emerich Edward Dalberg) [Lord], Zur Geschichte des vaticanische Conciles, München, Matthäus Rieger, 1871. [ouvrage condamné par décret du Saint-Office du 20 septembre 1871, puis par le décret de la congrégation de l’Index du 23 septembre 1872 (ASS, 7, 1872-1873, p. 106)]

Aktenstücke des Ordinariates des Erzbisthums München und Freising betreffend das allgemeine Vatikanische Concil, Regensburg, Pustet, 1871.

BERCHTOLD (Joseph), Die Unvereinbarkeit der neuen päpstlichen Glaubensdecrete mit der bayerishen Staatsverfassung, München, Matthäus Rieger, 1871. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 20 settembre 1871, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 105)]

CICUTO (D. Antonio), Il Concilio Vaticano sta in mezzo agli estremi, in «Rivista universale» [Firenze], t. XIV-XV, fasc. 107-113, 1871-1872. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 12 marzo 1873, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 20 marzo 1873, il quale precisa che « auctor laudabiliter se subiecit et opus reprobavit » (ASS, 7 [1872-1873] 308)]

DINKEL (Pankratius von), Das unfehlbare Lehramt des Papstes. Bischöfliches Hirtenschreiben an die Gläubigen der Diöcese Augsburg vom 18. April 1871, Augsburg, Kremer, 1871.

ERLECKE (Albert), Die Literatur des römischen Concils 1869, etc. Ein Beitrag zur Bibliographie der Kirchengeschichte, 1. – Die deutsche Literatur bis ultimo 1870, Leipzig, Wolff, 1871.

FERRÈ (Pietro Maria), Istruzione pastorale sul dogma dell’infallibilità Pontificia definito nella sessione quarta dell’Ecumenico Vaticano Concilio, Casale Monferrato, P. Bertero, successore Corrado, 1871.

FESSLER (Joseph), Die wahre und die falsche Unfehlbarkeit der Päpste, Wien – Gran – Pest, Verlag von Carl Sartori, 1871 ; trad. fr. La vraie et la fausse infaillibilité des papes, Paris, Plon, 1873.

FISQUET (Honoré), Biographies, portraits et autographes des Pères du Concile Premier du Vatican, Paris, Lemercier et Cie, 1871.

FRIEDRICH (Johann), Tagebuch. Während des Vaticanischen Concils geführt, Nordlingen, C. H. Beck, 1871. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 20 settembre 1871, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 106)]

GATTI (Josepho), De Magno Concilio Vaticano I, Torino, Ex Officina Asceterii Salesiani, 1871.

GIRALDES (Manuel Nunes), Il papa re ed il concilio, trad. del portoghese di Giacomo Richeri, Torino – Firenze – Roma, Tip. Baglione – Fratelli Bocca, 1871.

MANNING (Henry Edward) [card.], Histoire du concile œcuménique du Vatican, trad. fr. Joseph CHANTREL, Paris, Librairie Victor Palmé, 1871.

MANNING (Henry Edward) [card.], Petri Privilegium: Three Pastoral Letters to the Clergy of the Diocese, London, Longmans, Green, 1871.

PLANTIER (Claude-Henri-Augustin), Die Dogmatische Definition der päpstlichen Unfehlbarkeit in ihrer geschichtlichen Entwicklung, Wien – Gran – Pest, C. Sartori, 1871.

REICHEL (Wenzel Joseph), Ist die Lehre von der Unfehlbarkeit des Römischen Papstes katholisch? Eine Frage gestellt und beantwortet im Namen des hierüber noch nicht gehörten katholischen Volkes, Wien, [Selbstverlag], 1871. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 22 giugno 1871, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 105)]

REINKENS (Joseph Hubert), Die Unregelmäßigkeit und Unfreiheit des Vaticanischen Concils, Münster, Brunn, 1871.

REUSCH (Franz Heinrich), Das Unfehlbarheits-Decret von 18 Iulii 1870 auf seine kirchliche Verbindlichkeit geprüft, VON SCHULTE (Johann Friedrich von) (Hrsg.), Praha, Frid. Tempsky, 1871. [ouvrage frappé par un décret du Saint-Office du 20 septembre 1871, puis par le décret de la congrégation de l’Index du 23 septembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 105)]

RUCKGABER (Aemil), Die Irrlehre des Honorius und das vaticanische Decret über die päpstliche Unfehlbarkeit. Ein Versuch zur Verständigung, Stuttgart, Johann Georg Cotta, 1871. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 20 settembre 1871, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872, il quale precisa che « auctor laudabiliter se subiecit et opus reprobavit » (ASS, 7 [1872-1873] 104)]

VON SCHULTE (Johann Friedrich von), Die Stellung der Concilien, Päpste und Bischöfe, von historischen und kanonischen Standpunkte ; und die päpstliche Constitution von 18 Iulii 1870 mit Quellenbelegen, Praha, Frid. Tempsky, 1871. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 20 settembre 1871, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 105)]

VON SCHULTE (Johann Friedrich von), Denkschrift über das Verhältniss des Staates bis den Sätzen der päpstlichen Constitution von 18 Iulii 1870, gewidmet den Regierungen Deutschlands und Oesterreichs, Praha, Frid. Tempsky, 1871. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 20 settembre 1871, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 105)]

ZIRNGIEBL (Eberhard), Das vaticanische Concil mit Rüksicht auf Lord Acton Sendschreiben und Bischof v. Ketteler’s Antwort kritisch betrachtet, München, Ackermann, 1871. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 20 settembre 1871, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 106)]

1872

[Anonimo], Kleiner katholischer Katechismus von der Unfehlbarkeit. Ein Büchlein zuf Unterweisung, von einem Vereine katholischer Geistlichen, Köln – Leipzig, Eduard Heinrich Mayer, 1872. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 31 luglio 1872, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 23 settembre 1872 (ASS, 7 [1872-1873] 106)].

BARTOLOMEO (Filippo), Il concilio vaticano del 1870 e i vecchi cattolici di Germania, nemici dell’infallibilità del papa e dell’ultramontanismo, Messina, Tip. Luigi Oliva, 1872.

BOMBELLI (Rocco), L’Infallibilità del Romano Pontefice ed il Concilio ecumenico Vaticano, dialogo fra un Teologo ed un Razionalista, Milano, tip. del libero pensatore E. Garelli, 1872. [opera condannata dal decreto della S. C. dell’Indice del 17 luglio 1877 (ASS, 10 [1877] 296)]

CECCONI (Eugenio), Storia del Concilio Ecumenico Vaticano, scritta sui documenti originali, Roma, Tipografia Vaticana, 1872-1879, 4 vol. ; Histoire du concile du Vatican, trad. fr. Bonhomme, Paris, Librairie Victor Lecoffre, 1887.

FRIEDBERG (Emil), Sammlung der Aktenstücke zum I. Vatikanischen Konzil mit einem Grundriß der Geschichte desselben, Tübingen, H. Laupp, 1872. [v. anche 1876]

FROMANN (Theodor), Geschichte und Kritik des Vaticanischen Concils von 1869 und 1870, Gotha, Friedrich Andreas Perthes, 1872.

KETTELER (Wilhelm Emmanuel von), De l’infaillibilité doctrinale du pape d’après la définition du concile du Vatican, traduction autorisée, suivie du texte de la constitution « Pastor aeternus », Nancy, Thomas et Pierron, 1872.

PRESSENSE (Edmond de), Le Concile du Vatican, son histoire et ses conséquences politiques et religieuses, Paris, Sandoz et Fischbacher, 1872. [opera condannata dal decreto della S. C. dell’Indice del 6 marzo 1876 (ASS, 9 [1876] 163)]

SAMBIN (Jules) [s. j.], Histoire du concile œcuménique et général du Vatican (1869-1870), suivie du texte des constitutions Dei Filius et Pastor Aeternus, de l’encyclique Quanta Cura et du Syllabus, Lyon, Briday, 1872.

TARDIF (Adolphe), Les canons des conciles œcuméniques, leur publication en France, Paris, V. Palmé, 1872.

VEUILLOT (Louis), Rome pendant le Concile, Paris, V. Palmé, 1872, 2 vol.

WALLON (Jean), La vérité sur le Concile. Réclamations et protestations des évêques, discours de Mgr Darboy, M. l’abbé Doellinger, Mgr Deschamps, Mgr Dupanloup, testament spirituel de Montalembert, Paris, Sandoz et Fischbacher, 1872. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 12 marzo 1873, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 20 marzo 1873 (ASS, 7 [1872-1873] 308)]

1873

LETO (Pomponio) [= Francesco NOBILI VITELLESCHI], Otto mesi a Roma durante il Concilio Vaticano, impressioni di un contemporaneo, Firenze, successori Le-Monnier, 1873 ; trad. ingl. The Vatican Council: Eight Months at Rome during the Vatican Council, London, John Murray, 1876. [opera condannata dal decreto del S. Ufficio del 28 marzo 1876, poi dal decreto dalla S. C. dell’Indice del 12 giugno 1876 (ASS, 9 [1876] 371)] [v. anche 1963 NOBILI VITELLESCHI]

MARTIN (Conrad) [mons.], Omnium Concilii Vaticani quae ad doctrinam et disciplinam pertinent Documentorum Collectio, Paderborn, Sumptibus et typis Ferdinandi Schoeningh, 1873 ; trad. fr. Les travaux du concile du Vatican, Paris, Poussielgue, 1873.

SCALABRINI (Giovanni Battista), Le Glorie del Papa nel Concilio Vaticano. Pensieri e riflessi sulla costituzione prima intorno alla Chiesa spiegata al popolo nella cattedrale di Como, Torino, Tip. dell’Oratorio di s. Francesco di Sales, 1874.

1874

BORGOGNONI (Domenico) [min. conv.], Le dottrine filosofiche di S. Bonaventura e i Canoni del Concilio Vaticano, Roma, Tip. cattolica di F. Chiapparini, 1874.

ERDINGER (Anton), Dr. Joseph Fessler, Bischof von St. Pölten und Sekretär des Vatikanischen Concils: ein Lebensbild, Brixen, A. Weger, 1874.

FERRÈ (Pietro Maria), La Costituzione dogmatica Dei Filius sulla fede cattolica, sancita e promulgata, nella sessione terza del Sacrosanto Ecumenico Vaticano Concilio spiegata da Pietro Maria Ferrè vescovo di Casal-Monferrato agli amatissimi suoi Diocesani, Casale Monferrato, Bertero, 1874.

GLADSTONE (William Ewart), The Vatican Decrees in Their Bearing on Civil Allegiance: A Political Expostulation, London, John Murray, 1874. [v. anche 1962]

1875

MICHELIS (Friedrich), Kurze Geschichte des Vatikanischen Konzils, Konstanz, 1875.

1876

FRIEDBERG (Emil), Aktenstücke, die altkatholische Bewegung betreffend mit einem Grundriß der Geschichte derselben; zugleich als Fortsetzung und Ergänzung der "Sammlung der Aktenstücke zum ersten vatikanischen Concil", Tübingen, Laupp, 1876.

1877

EBERHARDT (Matthias), Kanzel-Vorträge des Bischofs von Trier, t. 1 – Fastenvorträge, Ägidius DITSCHEID (Hrsg.), Trier, Ed. Groppe, 1877 ; 4e éd. Freiburg im Brisgau, Herder, 1904.

FERRÈ (Pietro Maria), La costituzione dogmatica prima intorno alla Chiesa di Cristo «Pastor Aeternus», sancita e promulgata nella Sessione quarta del sacrosanto Ecumenico Vaticano Concilio, esposta ai dilettissimi suoi diocesani, Casale Monferrato, Bertero, 1877, 3 voll.

FESSLER (Joseph), Le concile du Vatican, son caractère et ses actes, trad. fr. par un prêtre du diocèse de Paris, et précédé d’une préface par Emmanuel COSQUIN, Paris, E. Plon, 1877.

FRIEDRICH (Johann), Documenta ad illustrandum Concilium Vaticanum, Nördlingen, Beck, 1877, 2 voll.

FRIEDRICH (Johann), Geschichte der Vaticanische Konzils, Bonn, P. Neusser, 1877-1887, 3 voll. [il primo volume fu condannato dal decreto del S. Uffizio del 19 dicembre 1877, poi dal decreto della S. C. dell’Indice del 21 dicembre 1877 (ASS, 10 [1877] 528)]

GUERIN (Paul) [mons.], Concile œcuménique du Vatican. Son histoire, ses décisions, en latin et en français, avec tous les documents relatifs à ses délibérations, du 29 juin 1868 au 20 octobre 1870, Bar-le-Duc – Paris, Typ. des Célestins ; Bertrand – Bloud et Barral, 1877.

MANNING (Henry Edward) [card.], The true story of the Vatican council, London, Henry S. King, 1877; ried. [s. l.], Hansebooks, 2017 ; trad. fr. L’Histoire vraie du concile du Vatican, Paris, E. Baltenweck, 1877 ; trad. it. La istoria vera del concilio, Napoli, C. F. Giannini, 1878.

1879

OLLIVIER (Émile), L’Église et l’État au concile du Vatican, Paris, Garnier frères, 1879, 2 voll.

1880

BALLERINI (Paolo Angelo), Il Concilio Ecumenico Vaticano. Cenni storici ed esposizione delle due sue costituzioni dogmatiche, Milano, Boniardi ; Pogliani, 1880.

1887

YRIARTE (Charles), Autour du Concile : souvenirs et croquis d'un artiste à Rome..., 90 ill. de DETAILLE, GODEFROY-DURAND, LIX, [et al.] ; eaux-fortes d'après HEILBUTH, Paris, J. Rothschild, 1887.

1890

Acta ed Decreta Sacrorum Conciliorum Recentiorum. Collectio Lacensis. Auctoribus Presbyteris S.J. e domo B.V.M. sine Labe Conceptae ad Lacum, Tomus septimus. Acta et decreta sacrosancti oecumenici Concilii Vaticani. Accedunt permulta alia documenta ad concilium ejusque historiam spectantia. Cum indicibus generalibus septem voluminum totius collectionis, pref. Theodor GRANDERATH, Friburgi Brisgoviae, Sumptibus Herder, 1890.

DÖLLINGER (Johann Joseph Ignaz von), Briefe und Erklärungen über die Vaticanische Decrete 1869 bis 1887, Franz Heinrich REUSCH (Hrsg.), München, C. H. Beck, 1890; rist. Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1968 (Nachdruck).

DÖLLINGER (Johann Joseph Ignaz von), Kleinere Schriften, Franz Heinrich REUSCH (Hrsg.), Stuttgart, Cotta, 1890.

1891

MOZLEY (Thomas), Letters from Rome on the occasion of the Œcumenical Council, 1869-1870, London, Longmans, Green and Co., 1891, 2 voll.

1892

DÖLLINGER (Johann Joseph Ignaz von), Das Papsttum, München, 1892; rist. Darmstadt, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1969. [nuova versione del testo dell’opera pubblicata nel 1869 sotto il pseudonimo di JANUS, Der Papst und das Concil]

1895

VACANT (Jean-Michel-Alfred) [chan.], Études théologiques sur les constitutions du concile du Vatican, d’après les actes du concile. La constitution Dei Filius, Paris – Lyon, Delhomme et Briguet, 1895, 2 voll.

1898

PICA (Ignazio-Maria), Le Cardinal Bilio, barnabite, un des présidents du concile du Vatican (1826-1884), Paris, Librairie de l'oeuvre de Saint-Paul, 1898.

1903

GRANDERATH (Theodor) [s. j.] – KIRCH (Konrad) [s. j.], Geschichte des Vatikanischen Konzils von seiner ersten Ankündigung bis zu seiner Vertagung, nach den authentischen Dokumenten dargestellt, t. 1 – Vorgeschichte bis zur Eröffnung des Concils ; t. 2 – Von der Eröffnung des Konzils bis zum Schlusse der dritten öffentlichen Sitzung ; t. 3. – Vom Schlusse der dritten öffentlichen Sitzung bis zur Vertagung des Konzils. Die Aufnahme der Konzilsentscheindungen (Die päpstliche Unfehlbarkeit), Freiburg im Brisgau, Herder, 1903-1906 ; trad. fr. Histoire du Concile du Vatican depuis sa première annonce jusqu’à sa prorogation d’après les documents authentiques, t. 1. – Préliminaires du Concile ; t. 2.1. – L’ouverture du Concile et les trois premières sessions ; t. 2.2. – La constitution de Fide Catholica: l’agitation extra-conciliaire ; t. 3.1. – L’infaillibilité pontificale; t. 3.2. – Fin du Concile ; t. [4] – Appendices et documents; Bruxelles, A. Dewit, 1908-1919.

1904

VIOLLET (Paul), L’Infaillibilité du pape et le Syllabus. Étude historique et théologique, Besançon – Paris, Jacquin – Lethielleux, 1904.

1906

SOLÁ (Juan María), El catecismo único y el Concilio Vaticano, in «Razón y fe», 14 (1906) 476-492 e 15, 71-81.

1907

CHOUPIN (Lucien), Valeur des décisions doctrinales et disciplinaires du Saint Siège (Syllabus, Index, Saint-Office, Congrégations romaines, l’Inquisition au Moyen Âge), Paris, Beauchesne, 1907 ; 2a ed. 1913 ; 3a ed. 1928.

DE CESARE (Raffaele), Roma e lo Stato del Papa dal ritorno di Pio IX al 20 settembre, vol. 2 – (1860-1870), Roma, Forzani, 1907.

1908

MENN (M.), Aktenstücke Hefele und die Infallibilität betreffend, in «Internationale Theologische Zeitschrift/Revue internationale de théologie», 16 (1908) 485-506, 671-694.

MIRBT (Carl Theodor), Die Geschichtsschreibung des Vatikanischen Konzils, in «Historische Zeitschrift», 101 (1908) 527-600.

OLLIVIER (Émile), L’Empire libéral : études, récits, souvenirs. XIII, Le guet-apens Hohenzollern. Le concile œcuménique. Le plébiscite, Paris, Garnier frères, 1908.

1909

SPARROW SIMPSON (William John), Roman Catholic Opposition to Papal Infallibility, London, J. Murray, 1909; ried. Forgotten Books, 2019.

1911

MIRBT (Carl Theodor), Vatican Council (The), in Encyclopædia Britannica, Hugh CHISHOLM (ed.), vol. 27, New York, Encyclopædia Britannica, 1911, 947-951.

1912

MARCHESE (Vincenzo), Le mie impressioni al Concilio Vaticano, Saluzzo, Richard, 1912.

PLANNET (Wilhelm), Die Honoriusfrage auf dem Vatikanischen Konzil, Marburg, Joh. Aug. Koch, 1912. [dissertazione inedita]

1913

KIRCH (Joseph Maria Konrad), Vatican Council, in Catholic Encyclopedia, vol. XV, New York, Encyclopedia Press, 1913, 303-309.

1914

BERNARDI (Valentino), Il Papa secondo il Concilio Vaticano e secondo S. Tommaso d’Aquino, Treviso, Coop. Trivigniana d’Arti Grafiche, 1914.

1915

VIGENER (Fritz), Ketteler und das Vatikanum. Ein Beitrag zur Geschichte der Minorität auf dem Konzil, in Forschung zur Geschichte des Mittelalters und der Neuzeit. Festschrift für Dietrich Schäfer, Jena, Fischer, 1915, 652-746.

1916

FRIEDRICH (Johann), Meine Briefe an Döllinger aus dem Konzilsjahre 1869/70, in «Internationale Kirchliche Zeitschrift», 24 (1916) 27-55, 174-214, 300-334, 401-453.

1919

MOURRET (Fernand), Le Concile du Vatican, d’après des documents inédits, Paris, Bloud et Gay, 1919.

1920

L’ultima solenne sessione del Concilio Vaticano e la “prima costituzione dogmatica della Chiesa di Cristo”, in «La Civiltà Cattolica», 71 (1920) III 193-207.

1921

BESSON (Marius) [mons.], Infaillibilité du pape, Fribourg, Fragnière, 1921 (Questions actuelles, 1).

PETIT (Louis) [mons.], Préface de Mgr Louis Petit pour l’édition du concile du Vatican, in «Échos d’Orient», 1921, t. 20 (n.°122) 232-239.

1922

DUBLANCHY (Edmond), Infaillibilité du pape, in Dictionnaire de théologie catholique, Paris, Letouzey et Ané, t. 7, fasc. 54-55 (1922) col. 1638-1717.

1923

MANSI (Joannes Dominicus), Sacrorum conciliorum nova et amplissima collectio, t. 49-53 – Conc. Vaticanum, PETIT (Louis) – MARTIN (Jean-Baptiste) (éd.), Arnhem – Leipzig, H. Welter, 1923-1927 ; rist. anast. Graz, Akademische Druck- U. Verlagsanstalt, 1961, voll. 49-53. [vol. 49 – Acta praesynodalia ; vol. 50 – Acta synodalia (Congr. LXXIX) ; vol. 51 – Acta synodalia (Congr. XXX-L, pars prima) ; vol. 52 – Acta synodalia (Congr. L, pars altera - LXXXVI) ; vol. 53 – Acta synodalia (Congr. LXXXVII-LXXXIX). Acta deputationum. Postulata. Schema decretorum. Promulgation. Catalogus patrum.]

1926

CAMPANA (Emilio), Il Concilio Vaticano, Lugano – Bellinzona, Grassi & Co, 1926, 2 voll. Enciclopedia Universal Ilustrada Europeo-Americana, vol. 67, Madrid, Espasa Calpe, 1926, 227-293.

1927

BATIFFOL (Pierre) – AMETTE (Gabriel), Lettres d'un évêque français pendant le concile du Vatican, in «Revue d’histoire de l’Église de France», 13/n° 59 (1927) 199-213. [= lettres de Mgr DEVOUCOUX, évêque d’Évreux]

RIED (Ursula), Studien zu Kettelers Stellung zum Infallibilitätsdogma 18. Juli 1870, in «Historisches Jahrbuch», 47 (1927) 657-726.

1928

GUEDON (François), Autour du Concile du Vatican, in «Les Lettres», 2 (1928) 19-34, 190-206, 314-331. [= lettres de Mgr FOULON, évêque de Nancy]

1929

DE WYELS (Franco), Le concile du Vatican et l’Union, in «Irénikon», 6 (1929) 368-374. DORADO (Servio Tullio) [s. j.], Le Concile du Vatican et l’union, in «Irénikon», 6 (1929) 366-396, 488-516, 655-686.

1930

BUTLER (Edward Cuthbert) [dom], The Vatican Council. The Story told from inside in Bishop Ullathorne’s Letters, London – New York, Longmans, Greeen and Co, 1930, 2 voll. ; ried. London, Collins and Harvill Press, 1962 (The Fontana Library).

1931

JACINI (Stefano), Il tramonto del potere temporale nelle relazioni degli ambasciatori austriaci a Roma 1860-1870, Bari, Laterza, 1931.

1933

Das Vatikanische Konzil: seine Geschichte von innen geschildert in Bischof Ullathornes Briefen, Edward Cuthbert BUTLER – Hugo LANG (Hrsg.), München, Verlag Josef Kösel & Friedrich Pustet, 1933.

1934

ODDONE (Andrea), Concili Ecumenici e vicende del Concilio Vaticano, Milano, Vita e Pensiero, 1934.

1936

GLEZ (Gaston), Primauté du pape, in Dictionnaire de théologie catholique, Paris, Letouzey et Ané, t. 13/1 (1936) col. 247-344.

1937

CAMPANA (Emilio), Vaticano, concilio, in Enciclopedia italiana, vol. 34, Roma, Istituto della Enciclopedia italiana [Treccani], 1937, 1048-1050.

1940

HIPPCHEN (Johannes), Die Stellung der deustchen Bischöfe und Gelehrten zum Vatikanischen Konzil in der Frage des päpstlichen Unfehlbarkeit, Wien, 1940. [tesi inedita di teologia]

1941

BEISER (Joseph Ryan), The Vatican Council and the American secular Newspaper, Washington, Catholic University of America Press, 1941.

CLANCY (Raymond J.), American Prelates in the Vatican Council, New York, Catholic historical records and studies, 1937 (Historical Records and Studies, XXVIII/41).

1942

BARILARO (Antonino), Il Cardinale Filippo Maria Guidi e la definizione dell’infallibilità pontificia, in «Memorie Domenicane», 59 (1942) 97-101, 132-136. [v. anche 1943]

HAGEN (August), Hefele und das Vatikanische Konzil, in «Theologische Quartalschrift», 123 (1942) 223-252.

1943

ALONSO BÁRCENA (Francisco), España y la definición el Primado de Roma en el Concilio Vaticano, in «Revista Española de Teología», 3 (1943) 133-180.

BARILARO (Antonino), Il Cardinale Filippo Maria Guidi e la definizione dell’infallibilità pontificia, in «Memorie Domenicane», 60 (1943) 8-13, 67-72, 134-140. [v. anche 1942]

HAGEN (August), Die Unterwerfung des Bischofs Hefele unter das Vaticanum, in «Theologische Quartalschrift», 124 (1943) 1-40.

MADOZ (José), La Iglesia cuerpo mìstico de Cristo segùn el primer esquema «De Ecclesia» en el Concilio Vaticano, in «Revista española de teologìa», 31 (1943) 159-181.

1944

TING-PONG-LEE (Ignazio), De jure missionario in Concilio Vaticano, in «Commentarium pro religiosis et missionariis», 14 (1944-1946) 107-137.

1945

AUBERT (Roger), Le problème de l’acte de foi. Données traditionnelles et résultats des controverses récentes, Louvain – Paris, Warny, 1945, 131-222.

1946

QUACQUARELLI (Antonio), La crisi della religiosità contemporanea dal Sillabo al Concilio Vaticano, Bari, Gius. Laterza & Figli, 1946.

1947

DORADO (Servio Tullio) [s. j.], La conexión del Primado de la Iglesia universal con la Sede Romana, Bogotá, Editorial San Juan Eudes, 1947.

1948

BEAUDUIN (Lambert) [dom], L’unité de l’Église et le concile du Vatican, in Église et unité, BEAUDUIN (Lambert) [dom] – CHAVASSE (Antoine) –

MICHALON (Pierre) – VILLAIN (Maurice) (éd.), Lille, Catholicité, 1948, 11-56 (Ad unitatem).

BRUGERETTE (Joseph) – AMANN (Émile), Vatican (concile du), in Dictionnaire de théologie catholique, Paris, Letouzey et Ané, t. XV, fasc. 144-145, 1948 [1950] col. 2536-2585.

CHAVASSE (Antoine), La véritable conception de l’infaillibilité papale d’après le concile du Vatican, in Église et unité, BEAUDUIN (Lambert) [dom] – CHAVASSE (Antoine) – MICHALON (Pierre) – VILLAIN (Maurice) (éd.), Lille, Catholicité, 1948, 57-91 (Ad unitatem).

MONDEGRANES (P. de), Las Misiones en las actas del Concilio Vaticano, in «Euntes Docete», 1 (1948) 231-243.

SALVATORELLI (Luigi), Le relazioni tra Stato e Chiesa nel Secolo XIX. IV. Dal Cattolicesimo liberale al Concilio Vaticano, in «Ricerche Religiose», 19 (1948) 134-147.

1949

BARTZ (Wilhelm), Zur Geschichte der «Constitutio dogmatica de fide catholica» des Vatikanums, in «Theologie und Glaube», 39 (1949) 275-277.

1950

CONGAR (Yves) [o. p.], Notes sur les mots “confession”, “église” et “communion”, in «Irénikon», 23 (1950) 3-36.

SALAVERRI (Joaquín) [s. j.], La triple potestad de la Iglesia, in «Miscelánea Comillas», 14 (1950) 5-84.

SCHLUND (Robert), Zur Quellenfrage der vatikanischen Lehre von der Kirche als Glaubwürdigkeitsgrund, in «Zeitschrift für Katholische Theologie» 62 (1950) 443-459 [v. anche De Doctrina Concilii Vaticani primi, 1969, 27-45]

1951

CHABOD (Federico), Storia della politica estera italiana dal 1870 al 1896, vol. I, Le premesse, Bari, Editore Laterza, 1951.

DELL’ADDOLORATA (Federico), « Infallibilità », in Enciclopedia cattolica, 6 (1951) col. 1920-1924.

1952

AUBERT (Roger), Documents concernant le Tiers-Parti au concile du Vatican, in Abhandlungen über Theologie und Kirche. Festschrift für Karl Adam, Marcel REDING (ed.), Düsseldorf, Patmos-Verlag, 1952, 241-259.

BEUMER (Johannes), Sind die päpstlichen Enzykliken unfehlbar?, in «Theologie und Glaube», 42 (1952) 262-269.

BILANCIO (Pasquale), I vescovi della Campania al Concilio Vaticano, Napoli, Pontificia Facultas Theologica S. Aloisii ad Pausilypum, 1952.

FERRALI (Sabatino), Il Concilio Vaticano I in lettere e carte di Mons. Bindi, in «Rivista della storia della Chiesa in Italia», 16 (1952) 108-127.

LENHART (Ludwig), Kettelers Briefe von Vaticanum an Domdekan Heinrich», in «Archiv für Mittelrheinische Kirchengeschichte», 4 (1952) 307-329.

1953

BRINKMANN (Bernhard), Gibt es unfehlbahre Aüsserungen des ‘Magisterium ordinarium’ des Papstes ?, in «Scholastik», 28 (1953) 202-221.

TAVENEAUX (René), Le Père Jandel au concile du Vatican, in «Revue d’histoire de l’Église de France», 39/n. 162 (1953) 72-76.

1954

BUTLER (Basil Christopher) [mons.], The Church and Infallibility. A reply to the abridged "Salmon" [i.e. to the abridged edition of "The Infallibility of the Church" by George Salmon], London – New York, Sheed & Ward, 1954.

ENGEL-JANOSI (Friedrich), Die österreichische diplomatische Berichterstattung über das vatikanische Konzil, in «Mitteilungen des Instituts für österreichische Geschichtsforschung», 62 (1954) 595–615.

LENHART (Ludwig), Des Ketteler’s Sekretär J. M. Raich Vaticanum-Briefe an den Mainzer Domdekan Dr. J. B. Heinrich, in «Archiv für Mittelrheinische Kirchengeschichte», 6 (1954) 208-229.

PIOLANTI (Antonio), Vaticano, Concilio, in Enciclopedia Cattolica, Città del Vaticano, Ente per l’Enciclopedia Cattolica e per il libro cattolico, vol. XII (1954) coll. 1140-1144.

RUFFINO (Giuseppe) [s. d. b.], Gli organi dell’infallibilità della Chiesa, in «Salesianum», 16 (1954) 39-76.

STIRNIMANN (Heinrich), Magisterio enim ordinario haec docentur, in «Freiburger Zeitschrift für Philosophie und Theologie», 1 (1954) 17-47.

TRAUTH (Mary Philip) [Sister.], The Bancroft Despatches on the Vatican Council and the Kulturkampf, in «Catholic Historical Review», 40/n° 2 (July 1954), 178-190.

1956

BROWNE (Henry J.), The Letters of Bishop McQuaid from the Vatican Council, in «The Catholic Historical Review », 41/4 (1956) 408-441. [= McQuaid fu vescovo di Rochester, Stati Uniti]

CORTI (Gaetano), Pietro, fondamento e pastore perenne della Chiesa, in «La Scuola Cattolica», 84 (1956) 321-355 e 427-450. [v. anche 1957]

MITCHELL (Gerard), Some Aspects of Infallibility, in «Irish Theological Quarterly», 23/4 (1956) 380-392.

NAU (Paul), Le magistère pontifical ordinaire, lieu théologique, in «Revue thomiste», 56 (1956) 389-421.

SAVIGNAC (Jean de) – STRAEMANS (Maurice), Lettre de Sir Peter de Page-Renouf au chanoine Döllinger sur l’infaillibilité attribuée aux papes par le Concile du Vatican, in «Revue d’histoire et de philosophie religieuses», 36 (1956) 61-72.

1957

BETTI (Umberto), I Frati Minori al concilio Vaticano, in «Antonianum», 32 (1957) 17-46 e 203-260.

CORTI (Gaetano), Pietro, fondamento e pastore perenne della Chiesa, in «La Scuola Cattolica», 85 (1957) 25-58.

1958

ENGEL-JANOSI (Friedrich), Österreich und der Vatikan 1846–1918, 1. – Die Pontifikate Pius IX und Leos XIII, 1846-1903, Graz – Wien – Köln, Verlag Styria, 1958.

HALES (Edward Elton Young), The Catholic Church in the Modern World, New-York, Doubleday, 1958.

MENNA (Nicola), Vescovi italiani anti-infallibilisti al Concilio Vaticano, Napoli, A. Intravaja, 1958. [parte di una tesi della Pontificia facoltà teologica “S. Luigi ”, Posillipo, Napoli]

1959

BETTI (Umberto), L’autorità di S. Antonino e la questione dell’infallibilità pontificia al concilio Vaticano, in «Memorie Domenicane», 76 (1959) 173-192.

BETTI (Umberto), La perpetuità del primato di Pietro nei Romani Pontefici secondo il concilio Vaticano, in «Divinitas», 3 (1959) 95-143.

BETTI (Umberto), Natura e portata del primato del Romano Pontefice secondo il concilio Vaticano, in «Antonianum», 34 (1959) 161-244 e 369-408.

SCHAUF (Heribert), De corpore Christi mystico sive de Ecclesia Christi Theses. Die Ekklesiologie des Konzilstheologen Clemens Schrader S.I., Freiburg im Brisgau, Herder, 1959.

1960

AUBERT (Roger), L’ecclésiologie au concile du Vatican, in Le concile et les conciles. Contribution à l’histoire de la vie conciliaire de l’Église, Paris – Chevetogne, 1960, 245-284.

AUBERT (Roger), La géographie ecclésiologique au XIXe siècle, in L’ecclésiologie au XIXe siècle. Sous le signe de l’autorité (Strasbourg, 26-28 novembre 1959), Revue des sciences religieuses, 34/2-3-4 (1960) 11-55.

BOLAND (Frank J.), The Attitude of the American Hierarchy Toward the Doctrine of Papal Infallibility at the Vatican Council, in «CCHA, Report », 27 (1960) 35-49.

CAUDRON (Marc), Magistère ordinaire et infaillibilité pontificale d’après la constitution Dei Filius, in «Ephemerides Theologicae Lovanienses», 36 (1960) 393-431.

CHAVASSE (Antoine), L’ecclésiologie au Concile du Vatican. L’infaillibilité de l’Église, in L’ecclésiologie au XIXe siècle. Sous le signe de l’autorité (Strasbourg, 26-28 novembre 1959), Revue des sciences religieuses, 34/2-3-4 (1960) 233-245.

CHIOCCHETTA (Pietro) [sac.], Il “Postulatum pro nigris Africae Centralis” al Concilio Vaticano I e i suoi precedenti storici ed ideologici, in «Euntes Docete», 13 (1960) 408-447.

COLOMBO (Carlo), Episcopato e primato pontificio nella vita della Chiesa, in «La Scuola Cattolica», 88 (1960) 401-434.

CONGAR (Yves) [o. p.], L’ecclésiologie, de la Révolution française au Concile du Vatican, sous le signe de l’affirmation de l’autorité, in L’ecclésiologie au XIXe siècle. Sous le signe de l’autorité (Strasbourg, 26-28 novembre 1959), Revue des sciences religieuses, 34/2-3-4 (1960) 77-114.

CONZEMIUS (Victor), Aspects ecclésiologiques de l’évolution de Döllinger et du Vieux-catholicisme, in L’ecclésiologie au XIXe siècle. Sous le signe de l’autorité (Strasbourg, 26-28 novembre 1959), Revue des sciences religieuses, 34/2-3-4 (1960) 247-279.

CONZEMIUS (Victor), Römische Briefe vom Konzil, in «Theologische Quartalschrift», 140 (1960) 457-462.

DEJAIFVE (Georges) [s. j.], Conciliarité au concile du Vatican, in «Nouvelle revue théologique», 82 (1960) 785-802.

DEJAIFVE (Georges) [s. j.], Le premier des évêques, in «Nouvelle revue théologique», 82 (1960) 561-579.

DEWAN (Wilfred F.), Preparation of the Vatican Council’s Schema on the Power and Nature of the Primacy, in «Ephemerides theologicae lovanienses», 36 (1960) 23-56.

FENTON (Joseph Clifford), The Vatican Council’s Unfinished Business, in «The American Ecclesiatical Review», 142 (1960) 220-222.

LECLER (Joseph) [s. j.], L’œuvre ecclésiologique du Concile du Vatican, in «Études», 307 (1960) 289-306.

MAC SUIBHNE (Peadar), Ireland at the Vatican Council, in «Irish Ecclesiastical Record», 93 (1960) 209bis-222 e 295-307.

MIKO (Norbert), Die Römische Frage und das Erste Vatikanische Konzil, in «Römische Historische Mitteilungen», 4 (1960-1961) 255-271.

PIOLANTI (Antonio), Pio IX, L’Immacolata e il Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 8 dicembre 1960, 3.

ROUSSEAU (Olivier) [dom], Les attitudes de pensée concernant l’unité chrétienne au XIXe siècle, in L’ecclésiologie au XIXe siècle. Sous le signe de l’autorité (Strasbourg, 26-28 novembre 1959), Revue des sciences religieuses, 34/2-3-4 (1960) 361-373.

SCHNEIDER (Burkhart) [s. j.], Die Vorbereitung eines ökumenischen Konzils, in «Anima», 15 (1960) 218-326; ital. Come si prepara e come si svolge un concilio ecumenico, in «Vita e Pensiero», 12 (1960) 819-837.

SWISSHELM (Germán), Newman and the Vatican Definition of Papal Infallibility, in «St. Meinrad Essays», 13/3 (May, 1960) 70-88.

1961

AUBERT (Roger), Monseigneur Dupanloup au début du concile du Vatican, in Miscellanea Historiae Ecclesiasticae. Actes du Congrès de Stockholm, août 1960, Bruxelles – Louvain-la-Neuve, Ed. Nauwelaerts – Bureau de la Revue d’histoire ecclésiastique, 1961, 96-116.

BETTI (Umberto), La Costituzione dommatica ‘Pastor Aeternus’ del Concilio Vaticano I, Roma, Pontificio Ateneo «Antonianum», 1961; rist. Roma, Pontificium Athenaeum Antonianum, 2000 (Spicilegium Pontificii Athenaei Antoniani, 14).

BRANTSCHEN (Johannes) [o. p.], Vatikanum I und II. Parallelchronik, in «Freiburger Zeitschrift für Philosophie und Theologie», 8/1-2 (1961) 144-155.

COLOMBO (Giuseppe), Il problema dell’episcopato nella Costituzione “De Ecclesia catholica” del Concilio Vaticano I, in «La Scuola Cattolica», 89 (1961) 344-372.

COLOMBO (Giuseppe), La Chiesa e la società civile nel Concilio Vaticano I, in «La Scuola Cattolica», 89 (1961) 323-343.

DEJAIFVE (Georges) [s. j.], Pape et évêques au premier concile du Vatican, Bruxelles, Desclée de Brouwer, 1961.

FABRO (Cornelio), La conoscenza di Dio nel Concilio Vaticano I, in «Divinitas», 5 (1961) 375-610.

GEANEY (Dennis J.), The Position of Archbishop Martin J. Spalding of Baltimore on Papal Infallibility (Vatican Council, 1870), in «St. Meinrad Essays», 12/4 (1961) 20-32.

GRISAR (Joseph) [s. j.], Die Circulardepesche des Fürsten Hohenlohe vom 9. April 1869 über das bevorstehende Konzil, in Bayern, Staat und Kirche, Land und Reich: Forschungen zur bayerischen Geschichte vornehmlich im 19. Jahrhundert. Wilhelm Winkler zum Gedächtnis, München, Zink, 1961, 216-240.

HAMER (Jérôme), Le corps épiscopal uni au pape, son autorité dans l’Église, d’après les documents du 1er Concile du Vatican, in «Revue des sciences philosophiques et théologiques», 45 (1961) 21-31.

LIO (E.), I Concili Ecumenici in un “Postulato” del Vaticano Primo, in «L’Osservatore Romano», 15 gennaio 1961, 4.

LIO (E.), Il Concilio Vaticano Primo e Leone XIII, in «L’Osservatore Romano», 6 gennaio 1961, 5.

LIO (E.), La “questione operaia” nei “Postulata” di alcuni padri del Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 29 marzo 1961, 3.

LOPETEGUI (Léon), El Concilio Vaticano Primero y la union de los Orientales: ambiente, intentos, resultados 1869-1879, Bérriz, Editorial Angeles de las Misiones, 1961 (Colección Bérriz, 16). ["Leccion dada en el VIII cursillo de misionologia para religiosas misioneras, Centro de Estudios Misionologicos de Berriz, Agosto, 1960."]

NASRALLAH (Joseph), Monseigneur Grégoire Ata et le concile du Vatican, in «Proche-Orient chrétien», 11 (1961) 297-320. [v. anche 1962]

PIOLANTI (Antonio), Le memorabili cronache del Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 1° luglio 1961, 9-10.

THILS (Gustave), Primauté pontificale et prérogatives épiscopales. « Potestas ordinaria » au concile du Vatican, Leuven, Presses universitaires – Peeters, 1961 (Bibliotheca Ephemeridum theologicae lovanienses, 17).

TORRELL (Jean-Pierre), L’infaillibilité pontificale est-elle un privilège “personnel” ? Une controverse au premier concile du Vatican, in «Revue des sciences philosophiques et théologiques», 45 (1961) 229-245.

TORRELL (Jean-Pierre), La théologie de l’épiscopat au premier concile du Vatican, Paris, Éd. du Cerf, 1961 (Unam Sanctam, 37).

1962

ALBERTI (Ottorino Pietro), I vescovi della Sardegna al Concilio Vaticano I (1869-1870), in «L’Osservatore Romano», 15-16 ottobre 1962, 4-8.

BERTOLI (Bruno), Echi del Concilio Vaticano I nella stampa veneziana dell’epoca, in Venezia ed i Concili, Antonio NIERO – Angelo ALTAN – Bruno

BERTOLI et al. (ed.), Venezia, Seminario Patriarcale, 1962, 95-133 (Quaderni del Laurentianum, 1).

BETTI (Umberto), L’assenza dell’autorità di S. Tommaso nel decreto vaticano sull’infallibilità pontificia, in «Divinitas», 6 (1962) 407-422.

BLAKISTON (Noel), The Roman Question. Extracts from the despatches of Odo Russell from Rome 1858-1870, London, Chapman and Hall, 1962.

CONZEMIUS (Victor), Acton, Döllinger und Ketteler. Zum Verständnis des Ketteler-Bildes in den Quirinus-Briefen und zur Kritik an Vigeners Darstellung Kettelers auf dem Vaticanum I, in «Archiv für Mittelrheinische Kirchengeschichte», 14 (1962) 194-238.

DA MILANO (Carlo), La Camera dei deputati di Firenze e il Concilio vaticano I, in «Vita e Pensiero» 45 (1962) 374-384.

DEHON (Léon) [sac.], Diario del Concilio Vaticano I, Vincenzo CARBONE (ed.), Roma, Tipografia Poliglotta Vaticana, 1962.

DEHON (Léon) [sac.], L’apertura del Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 8-9 ottobre 1962, 3.

DEJAIFVE (Georges) [s. j.], Ex sese non autem ex consensu Ecclesiae, in «Salesianum», 24 (1962) 283-296.

DEWAN (Wilfrid F.), “Potestas vere episcopalis” au premier concile du Vatican, in L’épiscopat et l’Église universelle, CONGAR (Yves) [o. p.] (éd.), Paris, éd. du Cerf, 1962, 661-687 (Unam Sanctam, 62).

DUPUY (Bernard) [o. p.], Infaillibilité de l’Église, in Catholicisme. Hier, aujourd’hui, demain, Paris, Letouzey et Ané, 5 (1962), col. 1549-1572.

ETCHEGARAY CRUZ (Adolfo), Mons. José Hipólito Salas en el concilio Vaticano I, in «Historia», 2 (1962-1963) 134-167.

FABRO (Cornelio), La conoscenza razionale di Dio nel Concilio Vaticano I, in Itinerario teologico dei Concili Ecumenici, Mons. Pietro

PALAZZINI (ed.), Roma, Officium libri catholici, 1962, 9-28 (Alla vigilia del Concilio Ecumenico Vaticano II, 2).

FERRALI (Sabatino), Il Concilio Vaticano I in lettere e carte di Mons. Bindi, in «Rivista di Storia della Chiesa in Italia», 16 (1962), 108-127.

GASBARRI (Carlo), Uomini e ambienti del tempo del primo Concilio Vaticano, in «Capitolium», 38 (1962) 534-541.

GLADSTONE (William E.) – NEWMAN (John Henry) [card.], The Vatican decrees, Notre-Dame [Indiana], University of Notre Dame Press, 1962. [v. anche 1874]

ILARI (Annibale), Il domicilio romano dei Padri del Concilio Vaticano I, in «Rivista Diocesana di Roma», 3 (1962) 581-619.

KASPER (Walter), Die Lehre von der Tradition in der Römischen Schule, Freiburg, Herder, 1962; nuova ed. 2011.

KASPER (Walter), Primat und Episkopat nach dem Vaticanum I, in «Tübinger Theologische Quartalschrift», 142 (1962) 47-83.

LAROSA (Giuseppe) [c. r. m.], La chiarificazione del concetto dell’Infallibilità pontificia al Concilio Vaticano Primo (1869-1870), Roma, Pontificium Athenaeum “Angelicum” de Urbe, 1962.

LATTANZI (Ugo) [mons.], Nel quadro del Concilio Vaticano I. Papato ed Episcopato nella Chiesa, in Papi e Santi nell’agone conciliare, Mons. Pietro PALAZZINI (ed.), Roma, Officium libri catholici, 1962, 41-46 (Alla vigilia del Concilio Ecumenico Vaticano II, 3).

MATTEOCCI (G.), Antonio M. Claret il Santo del Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 8 settembre 1962, 3 ; 29-30 ottobre 1962, 8.

MILBURN (David), Impressions of English Bishops at the First Vatican Council. Letters of Bishop Chadwick of Hexham and Newcastle to the President of Ushaw, in «The Wiseman Review», 493 (1962) 217-235.

NASRALLAH (Joseph), Monseigneur Grégoire Ata et le concile du Vatican, in «Proche-Orient chrétien», 12 (1962) 97-122. [v. anche 1961]

NAU (Paul), Le magistère pontifical ordinaire au premier concile du Vatican, in «Revue thomiste», 62 (1962) 341-397.

PALANQUE (Jean-Rémy), Catholiques libéraux et gallicans en France face au Concile du Vatican, 1867-1870, [Gap], Éd. Ophrys, 1962.

PALANQUE (Jean-Rémy), Le cercle de Madame de Forbin et le premier concile du Vatican, in «Revue d’histoire de l’Église de France», 48/n. 145 (1962) 54-79.

RONDET (Henri) [s. j.], Vatican I. Le concile de Pie IX. La préparation, les méthodes de travail, les schémas restés en suspens, Paris, Lethielleux, 1962 (Théologie, pastorale et spiritualité. Recherches et synthèses).

SCANZILLO (C.), Considerazioni intorno alla partecipazione di Napoli al Concilio Vaticano I. Note sul primato e le prerogative episcopali, in «Asprenas», 9 (1962) 385-417.

SCHAUF (Heribert), De Romano Pontifice et Concilio Oecumenico secundum vota theologorum Concilii Vaticani I, in «Euntes», 6 (1962) 525-554.

SCHNEIDER (Burkhart) [s. j.], Statistische Beobachtungen zum ersten Vatikanischen Konzil, in «Stimmen der Zeit», 170 (1962) 200-207.

TORRELL (Jean-Pierre), Les grandes lignes de la théologie de l’épiscopat au Concile du Vatican. Le point de vue officiel, in «Salesianum », 24 (1962) 266-282.

TRACY ELLIS (John), The Church Faces the Modern World: The First Vatican Council, in The General Council: Special Studies in Doctrinal and Historical Background, William McDonald (ed.), Washington, The Catholic University of America Press, 1962, 113-145.

WEI TSING-SING (Louis), Le 1er concile du Vatican et les problèmes missionnaires en Chine, in «Revue d’histoire ecclésiastique», 57 (1962) 500-523.

1963

[ADAMES (Nikolaus) [mons.]], Reise nach Rom zum 1. Vatikanischen Konzil. Tagebuch von Bischof Nikolaus Adames, 15. November 1869-15. Mai 1870, Emil DONCKEL (Hrsg.), Luxembourg, Imprimerie Saint-Paul, 1963.

ALBERTI (Ottorino Pietro), I Vescovi sardi al Concilio Vaticano I, Roma, Pontificia Università Lateranense, 1963 (Collezione Pio IX, 1).

ALONSO (Joaquín M.) [c. m. f.], La infalibilidad conciliar en la relación primado y episcopado, in XXII Semana española de Teología, Madrid, Consejo Superior de Investigaciones Cientificas – Instituto Francisco Suarez, 1963, 345-406.

AUBERT (Roger), Le pontificat de Pie IX (1846-1878), 2e éd. Paris, Bloud & Gay, 1963, 311-367 [ch. X : Le concile du Vatican] (Histoire de l’Église depuis les origines jusqu’à nos jours, dir. Augustin FLICHE et Victor MARTIN, 21). [v. anche per l’ed. italiana 1970]

BERTIER (G. de), Vatican I. Lettres de Mgr Poirier et du P. Le Doré. Au fil de notre vie, in «Notre vie eudiste. Revue eudiste de spiritualité et d’information», 95 (1963) 305-344.

BEUMER (Johannes), Das für erste Vatikanische Konzil entworfene Schema De Ecclesia im Urteil der Konzilvater, in «Scholastik», 38 (1963) 392-401.

CIANFROCCA (Goffredo) [s. p.], La via empirica nella ecclesiogia apologetica dal Concilio Vaticano I° a noi, Roma, Pontificia Studiorum Universitas a S. Thoma Aq. in Urbe, 1963.

CONZEMIUS (Victor), Das “Geheimnis” auf dem ersten Vatikanischen Konzil, in «Orientierung», 27 (1963) 168-172.

DAO (Ettore), I Vescovi di Saluzzo e i concili della Chiesa: Vaticano I (1869-1870) e Tridentino (1545-1563), in «Bollettino della Società per gli studi storici archeologici ed artistici della Provincia di Cuneo», 49 (1963) 95-119.

DÖLLINGER (Johann Joseph Ignaz von) – ACTON (John Emerich Edward Dalberg) [Lord], Briefwechsel 1850-90, Victor CONZEMIUS (Hrsg.), München, Kommission für Bayerische Landesgeschichte, 1963-1971, 3 voll.

FANTINI (Rodolfo), Echi in Bologna del Concilio Vaticano I e dell’Anticoncilio, in «L’Archiginnasio», 58 (1963) 475-487.

GÓMEZ-HERAS (José María), La constitutión “Dei Filius” y la teología del Cardenal J.B. Franzelin. Estudio comparado a la luz de los votos inéditos conservados en el Archivo Secreto Vaticano, in «Revista Española de Teología», 23 (1963) 137-190 e 451-487. [v. anche 1965 e 1967]

HENNESEY (James J.) [s. j.], The First Council of the Vatican. The American experience, New York, Herder and Herder, 1963.

HORST (Fidelis van der), Das Schema “De Ecclesia” auf dem I. Vatikanischen Konzil. Sein Inhalt, seine Herkunft und seine Ausrichtung, Paderborn, Verl. Bonifacius-Druckerei, 1963 (Konfessionskundliche und kontroverstheologische Studien, 7).

LILL (Rudolf), Zur Verkündigung des Unfehlbarkeitsdogmas in Deutchland, in «Geschichte in Wissenschaft und Unterricht», 14 (1963) 469-483.

MIKO (Norbert), Zur Frage der Publikation des Dogmas von der Unfehlbarkeit des Papstes durch den deutschen Episkopat im Sommer 1870. Aktenstücke aus dem Historischen Archiv der Erzdiözese Köln, in «Römische Quartalschrift für christliche Altertumskunde», 58 (1963) 28-50.

NOBILI VITELLESCHI (Francesco), Il papa infallibile. Cronaca del concilio ecumenico Vaticano I, Milano, Giordano, 1963 (I giorni della Storia). [v. anche 1873 : Leto]

OTT (Heinrich), Die Lehre des 1. Vatikanischen Konzils. Ein evangelischer Kommentar, Basel, Reinhardt, 1963.

THILS (Gustave), L’infaillibilité de l’Église dans la Constitution “Pastor Aeternus” du 1er Concile du Vatican, in L’infaillibilité de l’Église. Journées œcuméniques de Chevetogne, 25-29 sept. 1961, Chevetogne, Éditions de Chevetogne, 1963, 147-182.

1964

ALBRECHT (Dieter), Döllinger, die bayerische Regierung und das ertse Vatikanische Konzil, in Spiegel der Geschichte. Festgabe für Max Braubach zum 10. April 1964, Konrad REPGEN – Stephan SKALWEIT (Hrsg.), Münster, Verlag Aschendorff, 1964, 795-815.

AUBERT (Roger), Vatican I, Paris, Éditions de l’Orante, 1964 (Histoire des conciles œcuméniques, 12).

CONZEMIUS (Victor), Die “Römische Briefe vom Konzil”. Eine entstehungsgeschichtliche und quellenkritische Untersuchung zum Konziljournalismus. Ignaz von Döllingers und Lord Actons, in «Römische Quartalschrift für christliche Altertumskunde», 59 (1964) 186-229. [v. anche 1965]

FANTINI (Rodolfo), Un dimenticato scritto del Rubbiani sul Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 16 gennaio 1964, 3.

FOUILLOUX (Danielle), Les réactions du clergé français après le concile du Vatican juillet 1870-1872, mémoire de DES, Paris, Faculté des lettres de Paris, 1964.

JIMÉNEZ URRESTI (Theodoro J.), La Colegialidad episcopal en el magisterio pontificio desde el Vaticano I al Vaticano II, in El Colegio episcopal, J. LÓPEZ ORTIZ – J. BLÁZQUEZ (ed.), Madrid, Consejo Superior de Investigaciones Cientificas – Inst. Francisco Suarez, 1964, 411- 521. La infalibilidad de la Iglesia, Barcelona, Editorial Estela, 1964.

MAGGIOLINI (Sandro), Il decreto «De confectione et usu unius parvi catechismi pro universa Ecclesia» al Concilio Vaticano I, in Miscellanea Carlo Figini, Giuseppe COLOMBO – Antonio RIMOLDI – Ambrogio VALSECCHI (ed.), Venegono Inferiore, Edizioni La Scuola Cattolica, 1964, 353-380 (Hildephonsiana, 6).

VIGENER (Fritz), Bischofsamt und Papstgewalt. Zur Diskussion um Universalepiskopat und Unfehlbarkeit des Papstes im deutschen Katholizismus zwischen Tridentinum und Vatikanum I, 2a ed. Gottfried MARON, Göttingen, Vandenhoeck & Ruprecht, 1964 (Kirchen und Konfession, 6).

1965

AUBERT (Roger), La composition des commissions préparatoires du Ier concile du Vatican, in Reformata reformanda. Festgabe für Hubert Jedin zum 17. Juni 1965, ISERLOH (Erwin) – REPGEN (Konrad) (Hrsg.), t. II, Münster – Wien, Aschendorff, 1965, 447-482 (Reformationsgeschichtliche Studien und Texte).

BOLAÑOS IRIGARAY (Joaquín), El Catecismo en el Concilio ecuménico Vaticano I, in «Scriptorium victoriense», 12 (1965) 174-211.

CONZEMIUS (Victor), Der Schweizerische Bundesrat und das erste Vatikanische Konzil, in «Schweizerische Zeitschrift für Kirchengeschichte», 15 (1965) 204-227.

CONZEMIUS (Victor), Die “Römische Briefe vom Konzil”. Eine entstehungsgeschichtliche und quellenkritische Untersuchung zum Konziljournalismus. Ignaz von Döllingers und Lord Actons, in «Römische Quartalschrift für christliche Altertumskunde», 60 (1965) 76-119 [v. anche 1964].

GÓMEZ-HERAS (José María), La constitutión “Dei Filius” y la teología del Cardenal J. B. Franzelin. Estudio comparado a la luz de los votos inéditos conservados en el Archivo Secreto Vaticano, in «Revista Española de Teología», 25 (1965) 79-114. [v. anche 1963 e 1967]

HENZE (Anton), The Pope and the world, an illustrated history of the Ecumenical Councils, London, Sidgwick & Jackson, 1965.

LILL (Rudolf), Die deutschen Theologieprofessoren vor dem Vatikanum I im Urteil des Münchener Nuntius, in Reformata reformanda. Festgabe für Hubert Jedin zum 17. Juni 1965, ISERLOH (Erwin) – REPGEN (Konrad) (Hrsg.), t. II, Münster – Wien, Aschendorff, 1965, 483-508 (Reformationsgeschichtliche Studien und Texte).

MEYER (Harding), Das Wort Pius’ IX. “Die Tradition bin ich”. Papstiliche Unfehlbarkeit und apostolische Tradition in den Debatten und Dekreten des Vatikanum I, München, Ch. Kaiser, 1965 (Theologische Existenz Heute, 122).

NARDIN (G.), Attualità d'un protagonista del Concilio Ecumenico Vaticano I. Il Card. Giovanni Battista Franzelin S. J., in «L’Osservatore Romano», 13-14 dicembre 1965, 5-9.

NASRALLAH (Joseph), Monseigneur Grégoire Ata et le concile de Vatican I, in Notes et documents pour servir à l’histoire du patriarcat melchite d’Antioche, t. 1, Jérusalem, [s. n.], 1965.

PARISELLA (Innocenzo), Un insigne latinista difensore della latinità cristiana al Concilio Vaticano I, in «Rivista Diocesana di Roma», 7/1-2 (1965), 240-245. [sul cardinale B. D’Avanzo]

TREBILIANI (Maria Luisa), Indicazioni su alcuni gruppi del clero nazionale italiano nel decennio 1860-70, in «Rassegna storica del Risorgimento», 43 (1965) 561-575.

VALLIN (Pierre) [s. j.], Pour l’histoire du concile du [sic] Vatican I. La démarche de la minorité auprès de Pie IX, le 15 juillet 1870, in «Revue d’histoire ecclésiastique», 60 (1965) 844-848.

VESCO (A.), Don Bosco e il Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 25-26 gennaio 1965, 6-7.

1966

BARÓN (Enrique), La racionabilidad de la fe en el concilio Vaticano I. Esquema de Franzelin, Granada, 1966. [v. anche 1970]

BELLONE (Bruno), I Vescovi dello Stato Pontificio al Concilio Vaticano I, Roma, Pontificia Università Lateranensis, 1966 (Corona Lateranensis, 8).

CAPRILE (Giovanni) [s. j.], Pio XI e la ripresa del Concilio Vaticano, in «La Civiltà Cattolica», 117 (1966) III 27-39.

CIAPPI (Aloysius), Ateismo e libertà di coscienza alla luce del Concilio Vaticano I, in «Doctor Communis», 19-20 (1966-1967) 110-116.

GERBER (Uwe), Katholischer Glaubensbegriff. Die Frage nach dem Glaubensbegriff in der Katholischen Theologie von 1. Vatikanum bis zur Gegenwart, Gütersloh, Mohn, 1966.

HENNESSY (Paul K.), The Infallibility of the Papal Magisterium as presented in pastoral Letters of the Bishops of the United States after Vatican I, in «Horizons», 23 (1966) 7-28.

MACCARONE (Michele), Il Concilio Vaticano I e il "Giornale" di mons. Arrigoni, Padova, Antenore, 1966, 2 voll. (Italia sacra, 7-8).

RIMOLDI (Antonio), Vaticano I, Concilio, in Dizionario storico religioso, Pietro CHIOCCHETTA (ed.), Roma, Studium, 1966, 1115-1123.

1967

FRIES (Heinrich), “Ex sese, non autem ex consensu Ecclesiae”, in Volk Gottes. Zum Kirchenverständnis der katholischen, evangelischen und anglikanischen Theologie. Festgabe für J. Hofer, Remigius BÄUMER – Heimo DOLCH (Hrsg.), Freiburg – Basel – Wien, Herder, 1967, 480-500.

GADILLE (Jacques), La pensée et l’action politiques des évêques français au début de la IIIe République, 1870-1883, t. 1, Paris, Hachette, 1967.

GÓMEZ-HERAS (José María), La constitutión “Dei Filius” y la teología del Cardenal J.B. Franzelin. Estudio comparado a la luz de los votos inéditos conservados en el Archivo Secreto Vaticano, in «Revista Española de Teología», 27 (1967) 375-397. [v. anche 1963 e 1965]

KENNY (J.), The Positiveness of the Infallibility of the Church, in «American Ecclesiastical Review», 156 (1967) 242-256.

LENHART (Ludwig), Bischof Ketteler als Theologe der Gesellschaftsreform und des Ersten Vaticanums, [vol. II], Mainz, V. Hase & Koehler Verlag, 1967. [v. anche 1968]

MARTÍN TEJEDOR (Jesús), España y el Concilio Vaticano, in «Hispania Sacra» 20, 1967, 99-175; riprodotto sotto il titolo Concilio Vaticano I. 1870, in Diccionario de historia eclesiástica de España, Madrid, C.S.I.C, 1982, 496-515.

MASSARA (Luciano), Il Vescovo Moreno di Ivrea al Concilio Vaticano I, Roma, Pont. Univ. Lateranense – Facoltà di teologia Lateranense, 1967. [diss.]

MORI (Renato), Il tramonto del potere temporale 1866-1870, Roma, Edizioni di storia e letteratura, 1967.

NOACK (Ulrich), Liberale Ideen auf dem Ersten Vatikanischen Konzil. Lord Acton in Rom 1869/70, in «Historische Zeitschrift», 205 (1967) 81-100.

PIOLANTI (Antonio), Vaticano I, in Dizionario dei Concili, 6, Roma, Città Nuova, 1967, 52.

1968

AUBERT (Roger), L’apport des méthodes historiques nouvelles à l’histoire du 1er Concile du Vatican, in Mélanges offerts à G. Jacquemyns, Bruxelles, Université libre de Bruxelles – Institut de sociologie, 1968, 21-34.

Albert du Boÿs. Ses “Souvenirs du Concile du Vatican 1869-1870”. L’intervention du pouvoir impérial à Vatican I, Jacques GADILLE (éd.), Louvain, Publications Universitaires de Louvain, 1968 (Bibliothèque de la Revue d’Histoire Ecclésiastique, 46).

BRANDMÜLLER (Walter), Die Publikation des I. Vatikanischen Konzils in Bayern. Aus den Anfängen des bayersichen Kulturkampfes, in «Zeitschrift für bayerische Landesgeschichte», 31 (1968) 197-258 e 575-634.

FRIES (Heinrich), Ist der Papst allein unfehlbar? Ein umstrittener Satz des Ersten Vatikanischen Konzils (1869/70), in «Wort und Antwort», 9 (1968) 65-72.

Infallibility in the Church. An Anglican-Catholic Dialogue, Michael D. GOULDER et al. (ed.), London, Darton – Longman – Todd, 1968.

LENHART (Ludwig), Bischof Ketteler. Papsttum und Bischofsamt vom Ersten zum Zweiten Vaticanum, [vol. III], Mainz, V. Hase & Koehler Verlag, 1968. [si vedi anche 1967]

NOETHER (Emiliana P.), Vatican Council I: Its Political and Religious Setting, in «The Journal of Modern History», 40 (1968) 218-233.

POTTMEYER (Hermann Joseph), Der Glaube vor dem Anspruch der Wissenschaft. Die Konstitution über den katholischen Glauben «Dei Filius» des 1. Vatikanischen Konzils und die unveröffentlichten Voten der vorbereintenden Kommission, Freiburg – Basel – Wien, Herder, 1968 (Freiburger Theologische Studien, 87).

WANKO (Peter), Kirche, Mission, Missionen. Eine Untersuchung der ekklesiologischen und missiologischen Aussagen vom 1. Vatikanum bis “Maximum illud”, Münster, Westfälischen Wilhelms-Universität, 1968 [diss. teol.].

1969

ALFARO (Juan), La Costituzione ”Dei Filius” del Vaticano I e le sue ripercussioni nel Vaticano II, in «L’Osservatore Romano», 7 dicembre 1969, 3-4.

AUBERT (Roger), La constitution “Dei Filius” du Concile du Vatican, in De Doctrina Concilii Vaticani primi. Studia selecta annis 1948-1964 scripta denuo edita cum centesimus annus compleretur ab eodem inchoato concilio, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, 1969, 46-121.

AULETTA (Gennaro), Il clima extraconciliare del Vaticano I, in «L’Osservatore della Domenica», n. 50, 14 dicembre 1969, 23-25.

AULETTA (Gennaro), Louis Veuillot. “Inviato speciale” al Vaticano I, in «L’Osservatore della Domenica», n. 50, 14 dicembre 1969, 18.

BEAUDUIN (Lambert) [dom], L’unité de l’Église et le concile du Vatican, in De Doctrina Concilii Vaticani primi. Studia selecta annis 1948-1964 scripta denuo edita cum centesimus annus compleretur ab eodem inchoato concilio, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, 1969, 285-308.

BERNARDS (Matthäus), Zur Teilnahme deutscher Theologen an der Vorbereitung des Vaticanum I. Gestalt und Werk des Kölner Konsultors Kaspar Anton Heuser, in «Annuarium Historiae Conciliorum», 1 (1969) 314-335.

BETTI (Umberto), A cent’anni del Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 30 novembre 1969, 1-2.

BETTI (Umberto), Dottrina della Costituzione Dommatica Pastor Aeternus, in De doctrina Concilii Vaticani Primi. Studia selecta annis 1948-1964 scripta denuo edita cum centesimus annus compleretur ab eodem inchoato concilio, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, 1969, 309-360.

BREZZI (Paolo), Lo svolgimento e la sospensione del Concilio Vaticano Primo, in «L’Osservatore Romano», 7 dicembre 1969, 3-4.

CAFFREY (Thomas A.) [s. j.], Consensus and Infallibility: The Mind of Vatican I, in «Downside Review», 88 (1970) 107-131.

CAPRILE (Giovanni) [s. j.], “La Civiltà Cattolica” al Concilio Vaticano, in «La Civiltà Cattolica», 120/4 (1969) 333-341, 538-548.

CAPRILE (Giovanni) [s. j.], Da un inedito della “Civiltà Cattolica”. Pio IX paria del Concilio, in «L’Osservatore della Domenica», n. 50 (1969) 11-13.

CAPRILE (Giovanni) [s. j.], Pio IX, la Curia romana ed il concilio. Riserve e timori, in «La Civiltà Cattolica», 120 (1969) 121-133.

COLOMBO (Giuseppe), Il problema dell’episcopato, in De Doctrina Concilii Vaticani primi. Studia selecta annis 1948-1964 scripta denuo edita cum centesimus annus compleretur ab eodem inchoato concilio, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, 1969, 410-435.

CONZEMIUS (Victor), Katholizismus ohne Rom. Die altkatholische Kirchengemeinschaft, Zürich – Köln, Benziger, 1969.

DENZLER (Georg), Das 1. Vatikanische Konzil und die Theologische Fakultät der Universität München, in «Annuarium Historiae Conciliorum», 1 (1969) 412-455.

DEREK HOLMES (James), Card. Newman and the first Vatican Council, in «Annuarium Historiae Conciliorum », 1 (1969) 374-398.

FAGIOLO (Vincenzo) [mons.], Due Concili: un solo Primato, in «L’Osservatore della Domenica», 36, num. 50 (14 dicembre 1969) 14-15.

FAGIOLO (Vincenzo) [mons.], Progresso nella continuità. Dal primo al secondo Concilio Vaticano, in «L’Osservatore Romano», 7 dicembre 1969, 4.

FREUDENBERGER (Theodor), Die Universität Würzburg und das Erste Vatikanische Konzil. Ein Beitrag zur Kirchen- und Geistesgeschichte des 19. Jahrhunderts, vol. 1. – Würzburger Professoren und Dozenten als Mitarbeiter und Gutachter vor Beginn des Konzils, Otto VOLK (Hrsg.), Neustadt an der Aisch, Degener, 1969 (Quellen und Beiträge zur Geschichte der Universität Würzburg, I/1).

GADILLE (Jacques), La phase décisive de Vatican I : mars-avril 1870, in «Annuarium Historiae Conciliorum », 1 (1969) 336-347.

GIUSTI (Martino), L’archivio del Concilio Vaticano primo, in «L’Osservatore della Domenica», 36, num. 50 (14 dicembre 1969) 6-10.

HENNESEY (James J.) [s. j.], “Nunc venio de America”. The American Church and Vatican I, in «Annuarium historiae conciliorum», 1 (1969) 348-373.

HENNESEY (James J.) [s. j.], National Traditions and the First Vatican Council, in «Archivum historiae pontificiae», 7 (1969) 491-512.

KERRIGAN (Alexander), Doctrina Concilii Vaticani I de «sine scripto traditionibus», in De Doctrina Concilii Vaticani primi. Studia selecta annis 1948-1964 scripta denuo edita cum centesimus annus compleretur ab eodem inchoato concilio, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, 1969, 3-26.

MAI (Paul), Ignatius von Senestréy als Mitglied der Deputation für Glaubensfragen auf dem I. Vatikanum, in «Verhandlungen des historischen Vereins für Oberpfalz», 109 (1969) 115-143.

MARI (C.), Il Concilio Vaticano 1 e le sue ripercussioni in Italia, Università di Firenze, Facoltà di Magistero, 1969. [dissertazione inedita]

MATTEUCCI (B.), Infallibilità del papa, in «L’Osservatore della Domenica», n. 50 (1969) 22.

PÁSZTOR (Lajos), Il cardinale Mertel e il Concilio Vaticano I, in «Rivista di storia della Chiesa in Italia», 23 (1969) 441-467.

PÁSZTOR (Lajos), Il Concilio Vaticano I nel diario del cardinale Capalti, in «Archivum historiae pontificiae», 7 (1969) 401-489.

RUBERT (Arlindo), Os bispos do Brasil no Concílio Vaticano I (1869-1879), in «Revista eclesiàstica brasileira», 29 (1969) 103-120.

SCHLUND (Robert), Zur Quellenfrage der vatikanischen Lehre von der Kirche als Glaubwürdigkeitsgrund, De Doctrina Concilii Vaticani primi. Studia selecta annis 1948-1964 scripta denuo edita cum centesimus annus compleretur ab eodem inchoato concilio, Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, 1969, 27-45.

SMYLIE (James H.), American Protestants Interpret Vatican I, in «Church History», 38 (1969) 459-474.

THILS (Gustave), L'infaillibilité pontificale. Source, conditions, limites, Gembloux, Duculot, 1969 (Recherches et Synthèses).

VACCHINI (Francesco), L’aula del Concilio Ecumenico Vaticano Primo, in «L’Osservatore della Domenica», n. 50 (1969) 27-29.

1970

A cent’anni del Concilio Vaticano I, in « Idea », 26/4-5 (1970).

AUBERT (Roger), L’ecclesiologia nel Concilio Vaticano, in Il Concilio e i Concili, Bernard BOTTE et al. (ed.), Roma, Edizioni Paoline, 1961, 345-397.

AUBERT (Roger) – MARTINA (Giacomo) [s. j.], Il Pontificato di Pio IX (1846-1878), Torino, S.A.I.E., 1970 (Storia della Chiesa dalle origini ai nostri giorni, XXI/1-2).

AUBERT (Roger), Motivations théologiques et extra-théologiques des partisans et des adversaires de la définition dogmatique de l’infaillibilité du pape à Vatican I, in L’infallibilità. L’aspetto filosofico e teologico (Atti del convegno indetto dal centro internazionale di studi umanistici e dall’Istituto di studi filosofici, Roma 5-12 Gennaio 1970) — L’infaillibilité. Son aspect philosophique et théologique, Actes du colloque de Rome, 5-12 janvier 1970, Enrico CASTELLI (ed.), Roma – Paris, Istituto di Studi Filosofici – Aubier-Montaigne, 1970, 91-103.

BARÓN (Enrique), La racionabilidad de la fe en Kleutgen y en el Vaticano I, in «Estudios eclesiásticos», 45 (1970) 457-489. [v. anche 1966]

BENASSI (Anna), Il Concilio nella problematica culturale dell’Ottocento, in «Idea», 4/5 (1970) 13-16.

BERTONI (Luciano), Il significato storico del Concilio Vaticano I, in «Idea» 26 (1970) 4-12.

BETTI (Umberto), Infallibilità del Romano Pontefice e infallibilità della Chiesa, in «L’Osservatore Romano», 9-10 febbraio 1970, 1-2.

BOGLIOLO (Luigi), La difesa dell’uomo nel Vaticano I, in «Aquinas», 13 (1970) 187-195.

BRAZÃO (Eduardo), O Concilio Vaticano I visto pelos diplomatas portugueses (1869-1870), in «Lusitania Sacra», 9 (1970-1971) 255-309.

CAROBBIO DA NEMBRO (Metodio M.) [o. f. m. cap.], Propaganda e le missioni nel Vaticano I. Echi e riflessi nel Vaticano II, in «Euntes Docete», 23 (1970), 203-226.

CECCUTI (Cosimo), Il Concilio Vaticano I nella stampa italiana (1868-1870), Roma, Edizioni Cinque Lune, 1970 (Collana di Storia del movimento cattolico, 28).

CITRINI (Tullio), “Ad solam enim catholicam ecclesiam ea pertinent omnia…” (Dz-Sch 3013). Ad un secolo da un testo ecclesiologico del Concilio Vaticano I, in «La Scuola Cattolica», 98/5 (1970) 373-397.

CONGAR (Yves) [o. p.], Infaillibilité et indéfectibilité, in «Revue des sciences philosophiques et théologiques», 54 (1971) 601-618.

CONZEMIUS (Victor), Das Vatikanum I. im Bannkreis der päpstlichen Autorität, in Die päpstliche Autorität im katholischen Selbstverständnis des 19. und 20. Jahrhunderts, Erika WEINZIERL (Hrsg.), Salzburg – München, A. Pustet, 1970, 53-83.

CONZEMIUS (Victor), Die Minorität auf dem Ersten Vatikanischen Konzil: Vorhut des Zweiten Vatikanums, in «Theologie und Philosophie», 45 (1970) 409-434.

CONZEMIUS (Victor), Preußen und das erste Vatikanische Konzil, in «Annuarium Historiae Conciliorum », 2 (1970) 353-419.

CORECCO (Eugenio), Il sacerdote ministro del matrimonio? Analisi del problema in relazione alla dottrina della inseparabilità tra contratto e sacramento, nei lavori preparatori del Concilio Vaticano I, in «La Scuola Cattolica», 98 (1970) 343-372.

D’AVACK (Alessandro), Il ruolo degli oppositori nella definizione del dogma dell’infallibilità pontificia, in «Idea», 26/4-5 (1970) 76-79.

DEGL’INNOCENTI (Umberto) [o. P.], Fede e filosofia nel pensiero di San Tommaso e nell’insegnamento del Concilio Vaticano I, in «Divinitas», 14 (1970) 400-419.

DUVAL (André) – CONGAR (Yves), Le journal de Mgr Darboy au Concile du Vatican (1868-1870), in «Revue des sciences philosophiques et théologiques», 54/3 (1970) 417-452.

FABBRINI (F.), L’infallibilità pontificia in una cronaca del tempo, in «Servitium», 3 (1970) 558-577.

FAPPANI (Antonio), Mons. Girolamo Verzieri al Concilio Vaticano I, in «Brixia Sacra», 5, n. 1 (1970), 1-6.

FORD (John T.), Infallibility: Primacy, Collegiality, Laity, in «The Jurist», 30 (1970) 436-446.

GADILLE (Jacques), L’épiscopat français au premier concile du Vatican, in «Revue d’histoire de l’Église de France», 56/n. 157 (1970) 327-346.

GANZER (Klaus), Bischof M. Eberhard von Trier und das 1. Vatikanische Konzil, in «Trierer theologische Zeitschrift», 79 (1970) 208-229.

GIAMBERARDINI (Gabriele), Impegni del concilio Vaticano I per l’Oriente cristiano e reazioni della Chiesa egiziana, in «Antonianum», 45 (1970) 303-473.

GÓMEZ-HERAS (José María), Temas dogmáticos del concilio Vaticano I. Aportación de la Comisión Teológica preparatoria a su obra doctrinal. Votos y esquemas inéditos, vol. 1, Vitoria, Eset, 1971.

HAJJAR (Joseph), L’épiscopat catholique oriental et le Ier Concile du Vatican, d’après la correspondance diplomatique française, in «Revue d’histoire ecclésiastique», 65/2 (1970) 423-455 e 737-788.

HUERGA (Alvaro), Primato e collegialità. La struttura monarchico-gerarchica della Chiesa nei due Concili Vaticani, in «Sacra Doctrina», 4 (1970), 233-265.

IAMMARRONE (Luigi), Ateismo, panteismo e conoscibilità naturale di Dio secondo il Conc. Vaticano I, in «Miscellanea Francescana» 70 (1970) 438-366.

KÜNG (Hans), Unfehlbar? Eine Anfrage, Zurich – Einsiedeln, Benzinger, 1970 ; trad. it. Infallibile? Una domanda, Brescia, Queriniana, 1970 ; trad. fr. Infaillible ? Une interpellation, Paris, Desclée de Brouwer, 1971.

LILL (Rudolf), Historische Voraussetzungen des Dogmas vom Universalepiskopat und von der Unfehlbarkeit des Papstes, in «Stimmen der Zeit», 95 (1970) 289-303.

LIO (E.), Il Concilio Vaticano Primo e l’indissolubilità del matrimonio, in «L’Osservatore Romano», 9-10 novembre 1970, 6.

MARRANZINI (Alfredo) [s. j.], La dottrina del Vaticano I, in «La Civiltà Cattolica», 121 (1970) I 476-484.

MARTÍN TEJEDOR (Jesús), El Concilio Vaticano I. El compromiso di un centenario, in «Razón y Fe», 182 (1970) 359-380.

MARTÍN TEJEDOR (Jesús), El episcopalismo de Monserrat y Navarro en el Concilio Vaticano I, in «Estudios Eclesiásticos», 34 (1970) 533-565.

MARTINA (Giacomo) [s. j.], Il Concilio Vaticano I e la fine del potere temporale, in «Rassegna storica toscana», 16 (1970) 131-149.

MC ELRATH (Damian), Lord Acton: the Decisive Decade 1864-1874. Essays and Documents, Louvain, Revue d’histoire ecclésiastique, 1970 (Bibliothèque de la Revue d’histoire ecclésiastique, 51).

MORALES (Jose), Nota histórico-doctrinal sobre las relaciones entre Magisterio eclesiastico, oficio teológico y sentido popular de la fe, in «Scripta Theologica», 2 (1970) 481-499.

PARENTE (Pietro), Il Concilio Vaticano I e il suo significato storico-dottrinale, in «Divinitas», 14/3 (1970) 385-399.

PESCE (Luigi) [mons.], Mons. Federico M. Zinelli vescovo di Treviso e il Concilio Vaticano I, in «L’Osservatore Romano», 18 giugno 1970, 6.

PIOVANI (Pietro), Da un temporalismo all’altro, in Un secolo da Porta Pia, Napoli, Guida, 1970, 315-347.

POMPEI (Alfonso) [o. f. m. conv.], Il Magistero dopo i Concili Vaticano I e II, in «Miscellanea Francescana», 70 (1970) 367-402.

POTTMEYER (Hermann Joseph), Die historisch-kritische Methode und die Erklärung zur Schriftauslegung in der dogmatischen Konstitution Dei Filius des I. Vaticanums, in «Annuarium Historiae Conciliorum », 2 (1970) 87-111.

POTTMEYER (Hermann Joseph), Die wissenschaftliche Charakter der Theologie nach dem I. Vatikanum, in «Catholica», 24 (1970) 194-204.

RANDALL (A.), Papal Infallibility and the Politicians, in «Times Literary Supplement», n° 3576 (Sept. 11, 1970), 1001-1002.

SALA (Giovanni B.) [s. j.], Infallibile? Una riposta: indefettibilità, nella verità e infallibilità delle proposizioni. A proposito di una tesi di Hans Küng, Roma, Ed. Paoline, 1971 (Punti scottanti di teologia, 68).

SANTOS HERNÁNDEZ (Angel) [s. j.], Aspecto misional del Concilio Vaticano I, in «Estudios eclesiásticos: Revista de investigación e información teológica y canónica», 45/n° 174-175 (1970) 491-532.

SOARES GOMES (Francisco), Três discutidos pormenores sobre a historia do Concilio Vaticano I, in «Theologica. Revista de Ciencias Sagradas», ser. 2, 5 (1970) 465-486.

TAMBORRA (Angelo), Il Concilio Vaticano e gli orientali «ortodossi». Illusioni e disinganni (1868-1870), in «Rassegna Storica del Risorgimento», 57 (1970) 507-519.

Vaticano I. En su primer centenario, Madrid, Ediciones Fax, 1970.

WARD (James) – GHEZZI (Bertil), Pius IX’s Voltaire. Louis Veuillot and Vatican I, in «Thought. A Review of Culture and Idea», 176 (1970) 346-370.

WEBER (Margot), Das I. Vatikanische Konzil im Spiegel der bayerischen Politik, München, [Stadtarchiv München] Kommissionsbuchhandlung R. Wölfle, 1970 (Miscellanea Bavarica Monacensia, 28).

WILSON (George B.), The Gift of Infallibility: Reflections toward a Systematic Theology, in «Theological Studies», 31 (1970) 625-643. 1971

ALTHOLZ (Josef C.), The Vatican Decrees Controversy, 1874-1876, in «Catholic Historical Review», 57 (1971-1972) 593-605.

BÄUMER (Remigius), Manipulation oder Freiheit auf dem Ersten Vatikanischen Konzil?, in «Anzeiger für die katholische Geistlichkeit», 80 (1971) 197-200.

BEUMER (Johannes), Pater Wilhelm Wilmers S. J. und seine Tätigkeit auf dem Kölner Provinzialkonzil von 1860 und auf dem Ersten Vaticanum, in «Annuarium Historiae Conciliorum», 3 (1971) 137-155.

CONZEMIUS (Victor), Perché il primato del papa fu definito proprio in 1870?, in «Concilium», 64 (1971) 101-110.

CWIEKOWSKI (Frederick J.), The English Bishops and the First Vatican Council, Louvain, Publications Universitaires, 1971 (Bibliothèque de la Revue d’histoire ecclésiastique, 52).

COLLINS (Patrick W.), Vatican I and Doctrinal Development, in «The American ecclesiastical Review», 164 (1971) 219-231.

FORD (John T.), Infallibility – From Vatican I to the Present, in «Journal of Ecumenical Studies», 8 (1971) 779-784.

GANZER (Klaus), Reaktionen gegen das 1. Vatikanische Konzil im Bistum Trier, in «Archiv für mittelrheinische Kirchengeschichte», 23 (1971) 209-231.

GATZ (Erwin), Das erste Vatikanische Konzil und die soziale Frage, in «Annuarium historiae conciliorum», 3 (1971) 156-173.

GÓMEZ-HERAS (José María), Presencia de la fe y del magistero en la inteligencia y progreso del dogma según el Concilio Vaticano I, in «Annuarium Historiae Conciliorum», 3 (1971) 98-136.

GÓMEZ-HERAS (José María), Temas dogmaticas del Concilio Vaticano I, Vitoria, Editorial Eset, 1971, 2 vol.

GREGORIO (O.), La riforma dei religiosi in alcuni voti del Concilio Vaticano I, in «Asprenas», 18 (1971) 244-258. Hundert Jahre nach dem Ersten Vatikanum, Georg SCHWAIGER (Hrsg.) Regensburg, Pustet, 1971.

KOVÁCS (Elisabeth), Die Bedenken des Kardinals Joseph Othmar von Rauscher, Fürsterzbischof von Wien 1853-1875, zur Dogmatisierung der päpstlichen Unfehlbarkeit des Ersten Vaticanums 1869/70, in Festchrift Franz Loidl zum 65. Geburtstag, vol. 3, Wien, Brüder Hollinek, 1971, 94-121.

PANIZZA (Mario), Mons, Luigi Nazari di Calabiana e Mons. Paolo Angelo Ballerini al Concilio Vaticano I, in «La Scuola Cattolica» 99 (1971), 27-47.

SCHEFFCZYK (Leo), Die dogmatische Konstitution “Über den Katholischen Glauben” des Vatikanum I. und die Bedeutung für die Entwicklung der Theologie, in «Münchener theologische Zeitschrift», 22 (1971) 76-94.

1972

BAUM (Wilhelm), Der Historiker Johannes Janssen. Seine Prägung durch die Tübinger Schule und seine Haltung zum Vatikanum I., in «Theologische Quartalschrift», 152/3 (1972) 269-274.

FRANCO (Giovanni-Giuseppe), Appunti storici sopra il Concilio Vaticano, ed. Giacomo MARTINA [s. j.], Roma, Pontificia Università Gregoriana, 1972 (Miscellanea Historiae Pontificiae, 33).

GALLON (F.), Pio IX e un diario inedito sul Concilio Vaticano I, in «Pio IX», 1 (1972) 327-331.

GATZ (Erwin), Bischof Ph. Krementz und die Rezeption des Ersten Vatikanischen Konzils im Bistum Ermland, in «Annuarium historiae conciliorum», 4 (1972) 106-187.

GOÑI GAZTAMBIDE (José), Un decenio de Estudios sobre el Vaticano I (1960-1969), in «Salmaticensis», 19 (1972) 147-203 e 381-449.

IPPOLITO (Robert), Archbishop Manning’s Championship of Papal Infallibility, 1867-1872, in «The Ampleforth Journal», 77/2 (Summer 1972) 31-39.

MENNA (S.), Giuseppe Valerga al Concilio Vaticano I, in «Rivista di Letteratura e di Storia Ecclesiastica», 4 (1972) 85-166.

NICOLOSI (S.), Infallibilità. Attualità e indefettibilità di una definizione, in «Aquinas», 15 (1972) 635-657.

REINHARDT (Rudolf), Deutsche Professoren und das Vatikanum I. Zu einer Arbeit von Theobald Freudenberger, in «Theologische Quartalschrift», 152 (1972) 30-35.

REINHARDT (Rudolf), Deutsche Theologen nach dem Vatikanum I. Johann Baltzer – Franz Xaver Linsenmann – Hubert Theophil Simar, in «Theologische Quartalschrift», 152 (1972) 275-283.

THILS (Gustave), La primauté pontificale. La doctrine de Vatican I, les voies d'une révision, Gembloux, Duculot, 1972.

1973

ANTÓN (Angel), Lo sviluppo della dottrina sulla Chiesa nella teologia dal Vaticano I al Vaticano II, in L’ecclesiologia dal Vaticano I al Vaticano II, Brescia, La Scuola, 1973, 27-86.

AUBERT (Roger), L’Église en Italie avant et après Vatican I, in Chiesa e religiosità in Italia dopo l’Unità (1861-1878). Atti del quarto Convegno di storia della Chiesa, La Mendola, 31 agosto-5 settembre 1971, Relazioni, I, Milano, Vita e Pensiero, 1973, 3-31.

BACHT (Heinrich), Ein verschollenes Tagebuch zum Ersten Vaticanum. Eine Suchanzeige, in «Theologie und Philosophie», 48 (1973) 371-397.

HOUTEPEN (Anton), Onfeilbaarheid en hermeneutiek. De betekenis van het infallibilitas-concept op Vaticanum I, Brugge, Emmaüs, 1973.

LANGLOIS (Claude), L’infaillibilité, une idée neuve au XIXe siècle, dans Église infaillible ou intemporelle ?, Bernard DUPUY et al. (éd.), Paris, Paris, Desclée de Brouwer, 1973, 64-78 (Recherches et débats, 79).

MAI (Paul), Das Tägebuch des Mettener Abtes Utto Lang über das Erste Vatikanische Konzil, in «Studien und Mitteilungen zur Geschichte des Benediktinerordens und seiner Zweige», 84 (1973) 286-382.

MICCOLI (Giovanni), Chiesa e società in Italia dal Concilio Vaticano I (1870) al pontificato di Giovanni XXIII, in Storia d’Italia, vol. V, I documenti, 2, Torino, Einaudi, 1973, 1493-1548.

1974

CATTA (Étienne), Mgr. Édouard Pie, Pie IX, le Syllabus et le premier concile du Vatican d’après les œuvres de l’évêque de Poitiers, in «Pio IX», 1974, 346-409. [v. anche 1976 e 1977]

CONZEMIUS (Victor), « Le contexte historique des déclarations doctrinales de Vatican I », in Newman Studien IX, Werner BECKER – Heinrich FRIES (Hrsg.), Nürnberg, Glock, 1974, 76-106.

FRANZEN (August), Die Katholisch-Theologische Fakultät Bonn im Streit um das erste Vatikanische Konzil, zugleich ein Beitrag zur Entstehungsgeschichte des Altkatholizismus am Niederrhein, Köln, Böhlau, 1974 (Bonner Beiträge zur Kirchengeschichte, 6).

MOSCHETTI (Stefano), Concordismo o superamento del Concordismo? La teologia anteriore al Vaticano I e i problemi dell’origine dell’uomo, in «Divus Thomas», 77/1 (1974) 37-59.

MOSCHETTI (Stefano), Verso il superamento del concordismo: Vaticano I e i problemi dell’origine dell’uomo, in «Divus Thomas», 77/2 (1974) 192-223.

MOSCHETTI (Stefano), Le relazioni tra scienza e fede: con riguardo al problema scientifico dell’Ominizzazione nel contesto teologico del Concilio Vaticano primo, Piacenza 1974.

STABILE (Francesco Michele), Indirizzi e fermenti nel clero palermitano al tempo del Concilio Vaticano I, in «O Theologos», I/2-3 (1974) 77-106.

WILLIAMS (George Hunston), “Omnium Christianorum Pastor et Doctor: Vatican I et l’Angleterre victorienne”, in «Nouvelle revue théologique», 96 (1974) 342-354.

1975

ADRIÁNYI (Gabriel), Das römische Tagebuch des Fürstprimas Simor aus der Zeit des Ersten Vaticanums, in «Annuarium historiae conciliorum», 7 (1975) 459-466.

ADRIÁNYI (Gabriel), Ungarn und das 1. Vatikanum, Köln – Wien, Böhlau, 1975 (Bonner Beiträge zur Kirchengeschichte, 5). BOJ (Piero), Due momenti nella storia del dogma dell'infallibilità pontificia, Cagliari, [s. n.], 1975 [diss. della Pontificia Facoltà Teologica del S. Cuore]

CAMPION (Edmund), Lord Acton and the First Vatican Council: a Journal, Sydney, Catholic Theological Faculty, 1975. EPP (René), Le mouvement ultramontain dans l’Église catholique en Alsace au XIXe siècle, 1802-1870, Lille – Paris, Atelier de reproduction des thèses de l’Université de Lille III – diff. Librairie H. Champion, 1975, 2 voll.

FINSTERHÖLZL (Johann), Die Kirche in der Theologie Ignaz von Döllingers bis zum ersten Vatikanum, Johannes BROSSEDER (Hrsg.), Göttingen, Vandenhoeck & Ruprecht, 1975 (Studien zur Theologie und Geistesgeschichte des neunzehnten Jahrhunderts, 9).

ISERLOH (Erwin), Wilhelm Emmanuel von Ketteler zur Infallibilität des Papstes. Unveröffentlichte Stellungnahmen, in Konzil und Papst. Historische Beiträge zur Frage der höchsten Gewalt in der Kirche. Festgabe für Hermann Tüchle, Georg SCHWAIGER (Hrsg.), München – Paderborn – Wien, Schöningh, 1975, 521-542.

PECORARI (Paolo), Libertà di coscienza e moderatismo politico. Il diario inedito di mons. Jacopo Berardi sul Concilio Vaticano I, in «Rivista di storia della Chiesa in Italia», 29 (1975) 50-125.

POTTMEYER (Hermann Josef), Unfehlbarkeit und Souveränität. Die päpstliche Unfehlbarkeit im System der ultramontanen Ekklesiologie des 19. Jahrhunderts, Mainz, M. Grünewald, 1975 (Tübinger Theologische Studien, 5). SCHATZ (Klaus), Ein Konzilszeugnis aus der Umgebung des Kard. Schwarzenberg. Das römische Tagebuch des Salesius Mayer O.Cist. (1816-1878), Königstein/Ts., Institut für Kirchengeschichte von Böhmen-Mähren-Schlesien, 1975.

SCHATZ (Klaus), Kirchenbild und päpstiche Unfehlbarkeit bei den deutschsprachigen Minoritätsbischöfen auf dem I. Vatikanum, Roma, Università Gregoriana Editrice, 1975 (Miscellanea Historiae Pontificiae, 40).

SIVRIĆ (Ivo), Bishop J. G. Strossmayer, New Light on Vatican I, Roma – Chicago, Ziral – Franciscan Herald Press, 1975.

SOARES GOMES (Francisco), A infalibilidade do Papa. Sacrifício do intelligência? Nos bastidores do Vaticano I, Porto, Porto Livr. A.I., 1975.

STRANGE (Roderick), Newman on Infallibility: 1870 and 1970, in «The Ampleforth Journal», 80 (Spring 1975) 61-70.

1976

BANTLE (Franz Xaver), Unfehlbarkeit der Kirche in Aufklärung und Romantik. Eine dogmengeschichte Unterscheidung für die Zeit der Wende von 18. und 19. Jahrhunderts, Freiburg-im-Brisgau, Herder, 1976 (Freiburger Theologische Studien, 103).

CATTA (Étienne), Mgr. Édouard Pie, Pie IX, le Syllabus et le premier concile du Vatican d'après les œuvres de l'évêque de Poitiers, in «Pio IX», 1976, 3-50. [v. anche 1974 e 1977]

CONGAR (Yves) [o. p.], Histoire du mot ‘magisterium’, in «Concilium», 117 (1976) 129-141.

CONGAR (Yves) [o. p.], Pour une histoire sémantique du terme ‘magisterium’, in «Revue des sciences philosophiques et théologiques», 60 (1976) 85-98.

DEJAIFVE (Georges) [s. j.], L’Église de Vatican I à Vatican II, Roma, [s. n.], 1976.

DENZLER (Georg), Die Stellung Joseph Hergenröthers zum Vatikanum I aufgrund seiner hiererstmals edierten Briefe an Andreas Steinhuber, den Rektor des Collegium Germanikum in Rom, in «Zeitschrift für Bayerische Landesgeschichte», 39 (1976) 445-485.

FORD (John T.), Infallibility: Who Won the Debate?, in «Catholic Theological Society of America. Proceedings», 31 (1976) 184-189.

HUBER (Kurt A.), Kard. Schwarzenbergs Reformvorschläge für das I. Vatikanische Konzil, in «Archiv für Kirchengeschichte von Böhmen, Mähren, Schlesien», 4 (1976) 145-162.

MISNER (Paul), Papacy and Development: Newman and the Primacy of the Pope, Leiden, E. J. Brill, 1976.

RICCARDI (Andrea), Neo-gallicanesimo e cattolicesimo borghese. Henri Maret e il Concilio Vaticano I, Bologna, Il Mulino, 1976.

RIVINIUS (Karl Josef), Kettelers Kirchenverständnis auf dem Ersten Vatikanischen Konzil im Kontext der Unfehlbarkeitsdiskussion, in «Zeitschrift für Kirchengeschichte», 87 (1976) 280-297.

RIVINIUS (Karl Josef), Bischof Wilhelm Emmanuel von Ketteler und die Infallibilität des Papstes. Ein Beitrag zür Unfehlbarkeitsdiskussion auf dem 1. Vatikanischen Konzil, Bern – Frankfurt, Lang, 1976 (Europäische Hochschulschriften, XXIII/48).

1977

BECKMANN (Johannes), Le missioni al Vaticano I, in Storia della Chiesa, Hubert JEDIN (dir.), VIII/2, Milano, Jaca Book, 1977, 337-346.

BRANDMÜLLER (Walter), Ignaz von Döllinger am Vorabend des I. Vatikanums, Sankt Ottilien, EOS Verlag, 1977.

CATTA (Étienne), Mgr. Édouard Pie, Pie IX, le Syllabus et le premier concile du Vatican d'après les œuvres de l'évêque de Poitiers, in «Pio IX», 1977, 60-93 e 420-464. [v. anche 1974 e 1976]

CHADWICK (Owen), Lord Acton at the First Vatican Council, in «Journal of Theological Studies», 28 (1977) 465-497. Concilium Vaticanum I. Concordance, Index, Listes de fréquence, Tables comparatives, AUBERT (Roger) — GUERET (Michel) — TOMBEUR (Paul) (éd.), Louvain, Publications du Centre de traitement électronique des documents de l’Université Catholique de Louvain, 1977.

CORONA (Raimondo), Mons. Luigi Filippi e il Concilio Vaticano I, in L’Archidiocesi dell’Aquila 1876-1976, Curia Vescovile L’Aquila (ed.), L’Aquila, 1977, 59-85.

EICHER (Peter), Offenbarung. Prinzip neuzeitlicher Theologie, München, Kösel, 1977.

FELICIANI (Giorgio), Il Concilio Vaticano I e la codificazione del diritto canonico, in «Ephemerides iuris canonici», 33 (1977), 115-143 e 269-289.

GEREST (Claude), Le pape au XIXe siècle. Histoire d’une inflation, in «Lumière et Vie», 26 (1977) 70-86.

HASLER (August Bernhard), Pius IX. (1846-1878). Päpstliche Unfehlbarkeit und 1. Vatikanisches Konzil. Dogmatisierung und Durchsetzung einer Ideologie, Stuttgart, Hiersemann, 1977, 2 voll. (Päpste und Papsttum, 12/1-2).

MUCCI (Giandomenico), Chiesa, cultura e riformismo nell'800. La “sententia prae-synodalis” del card. Reisach per il Vaticano I, in «Rassegna di Teologia», 18 (1977) 572-591.

REDIGONDA (Luigi Abele), La definizione dogmatica dell'infallibilità pontificia al Vaticano I (1870), in «Sacra Doctrina», 22 (1977) 217-255.

SENESTRÉY (Ignatius von), Wie es zur Definition der päpstlichen Unfehlbarkeit kam. Tagebuch vom 1. Vatikanischen Konzil, Klaus SCHATZ (Hrsg.), Frankfurt a. M., Knecht, 1977.

1978

CIAPPA (Rosanna), Il dibattito preparatorio al Concilio Vaticano I in un settimanale evangelico: “L’Eco della Verità”, in «Annali della facoltà di Lettere e filosofia dell’Università di Napoli», 9 (1978-1979) 347-373.

COCOLO (Rocco), I postulati dei vescovi napoletani al Concilio Vaticano I, Roma, Pontificia Università Lateranense, 1978.

DEJAIFVE (Georges) [s. j.], Un tournant décisif de l’ecclésiologie à Vatican II, Paris, Beauchesne, 1978 (Le point théologique, 31).

FOGARTY (Gerald P.), Archbishop Peter Kenrick’s Submission to Papal Infallibility, in «Archivum historiae pontificiae», 16 (1978) 204-222.

MARTINA (Giacomo) [s. j.], Pio IX e il Vaticano I, di A. B. Hasler. Rilievi critici, in «Archivum historiae pontificiae», 16 (1978) 341-369.

PALAZZINI (Pietro) [mons.], Il papa del Vaticano I, in «Studi Cattolici», 22 (1978) 699-704.

PÁSZTOR (Lajos), Concilio Vaticano I. I verbali della deputazione per la disciplina ecclesiastica, in Miscellanea in onore di Monsignor Martino Giusti Prefetto dell’Archivio Segreto Vaticano, vol. II, Città del Vaticano, Archivio Segreto Vaticano, 1978, 195-303.

RODRÍGUEZ (Pedro), La indefectibilitad de la Iglesia, in «Scripta theologica», 10 (1978) 235-267.

SCHATZ (Klaus), Totalrevision des I. Vaticanums, in «Theologie und Philosophie», 29 (1978) 248-276.

SNIDER (Carlo), Movimenti politici, correnti dottrinali e Concilio Vaticano nel carteggio di monsignor Agnozzi, in Miscellanea Amato Pietro Frutaz, Roma, Guerra, 1978, 419-474.

1979

CANOBBIO (Giacomo), Autorità e verità. Il Magistero della Chiesa organo vivente della Tradizione negli scritti di G. B. Franzelin S. J., Brescia, Morcelliana, 1979.

DENZLER (Georg), Professor V. Thalhofer und die Theologische Fakultät der Universität München 1863-1876. Ein Beitrag zur Geschichte des 1. Vatikanischen Konzils: Fakten-Akten, in «Beiträge zur altbayerischen Kirchengeschichte», 32 (1979) 33-84.

FELICIANI (Giorgio), Il concilio Vaticano I e la codificazione del diritto canonico, in La norma en el derecho canónico. Actas del III. Congreso internacional de derecho canónico, Pamplona 10-15 de octubre 1976, vol. I, Pamplona, EUNSA, 1979, 505-525.

FORD (John T.), Infallibility: A Review of Recent Studies, in «Theological Studies», 40 (1979) 273-305.

GHERARDINI (Brunero), Pio IX e l’infallibilità del papa, in «Pio IX», 8 (1979), 243-244.

GRANFIELD (Patrick), The Church as Societas Perfecta in the Schemata of Vatican I, in «Church History», 48 (1979) 431-446.

HASLER (August Bernhard), Wie der Papst unfehlbar wurde. Macht und Ohnmacht eines Dogmas, Hans KÜNG (prefaz.), München, R. Piper & Co. Verlag, 1979 ; trad. ingl. How the Pope Became Infallible : Pius IX and the Politics or Persuasion, New-York, Doubleday, 1981 ; trad. it. Come il papa divenne infallibile. Retroscena del Vaticano I, Torino, Claudiana, 1982.

HORST (Ulrich), Kardinalerzbishof Filippo Maria Guidi O.P. und das I. Vatikanische Konzil, in «Archivum fratrum praedicatorum», 49 (1979) 439-511.

JENKINS (Hilary), The Irish Dimension of the British Kulturkampf: Vaticanism and Civil Allegiance, 1870-1875, in «Journal of Ecclesiastical History», 30 (1979) 353-377.

SCHATZ (Klaus), Storia contro dogma? Discussione delle tesi di A. B. Hasler sul Concilio Vaticano I, in «La Civiltà Cattolica», 130 (1979), I, 245-258.

The Theological Papers of John Henry Newman on Biblical Inspiration and on Infallibility, James DEREK HOLMES (ed.), Oxford, Clarendon Press, 1979.

VOLTA (Giovanni), Nozione di rivelazione al Vaticano I e al Vaticano II, in La teologia italiana oggi: ricerca dedicata a Carlo Colombo nel 70° compleanno, Facoltà teologica dell'Italia settentrionale (ed.), Brescia, La Scuola – Morcelliana, 1980, 195-244.

1980

CHIRICO (Peter L.), Infallibility: A Reply, in «The Thomist», 44 (1980) 128-135.

HASLER (August Bernhard), Pio IX e l’infallibilità, in «Rassegna storica toscana», 24 (1980) 35-49.

KLAUSNITZER (Wolfgang), Päpstliche Unfehlbarkeit bei Newman und Döllinger. Ein historisch-systematischer Vergleich, Innsbruck – Wien, Tyrolia Verlag, 1980 (Innsbrucker Theologische Studien, 6).

SALVONI (Fausto), L’infallibilità papale secondo A. B. Hasler, in «Ricerche bibliche e religiose», 14 (1980) 27-36.

WALTER (Peter), Die Stellungnahme des Konzils vor dem Hintergrund der zeitgenössichen römischen Theologie, Mainz, Mathias Grünewald Verlag, 1980.

1981

DIANICH (Severino), L’ecclesiologia in Italia dal Vaticano I al Vaticano II, in Dizionario Storico del Movimento Cattolico in Italia, 1/2, Casale Monferrato, Marietti, 1981, 162-180.

FELICIANI (Giorgio), Il Concilio Vaticano I e la codificazione del diritto canonico, in Studi in onore di Ugo Gualazzini, II, Milano, Giuffrè, 1981, 35-80.

PARENTE (Pietro), Il Concilio Vaticano I e Pio IX, in «Pio IX», 10 (1981) 3-18.

PATELOS (Constantin G.), Vatican I et les évêques uniates. Une étape éclairante de la politique romaine à l’égard des Orientaux (1867-1870), Louvain, Nauwelaerts, 1981 (Bibliothèque de la Revue d’histoire ecclésiastique, 65).

1982

HORST (Ulrich), Unfehlbarkeit und Geschichte. Studien zur Unfehlbarkeitsdiskussion von Melchior Cano bis zum 1. Vatikanischen Konzil, Mainz, Mathias Grünewald Verlag, 1982.

KETTELER (Wilhelm Emmanuel von) [Mgr.], Sämtliche Werke und Briefe. I, 3 – Schriften, Briefe und Materialen zum Vaticanum I 1867-1875, Erwin

ISERLOH – Norbert JÄGER – Christoph STOLL (Hrsg.), Mainz, V. Hase & Koehler Verlag, 1982.

GIMÉNEZ (Juan José), El magisterio eclesiológico del episcopado español (1847-1870) preparatorio del Concilio Vaticano I, Burgos, Facultad de Teología del Norte, 1982.

MEZZA (Raffaele), Il Concilio Vaticano I nella stampa periodica napoletana (1869-70), Napoli, [s. n.], 1982. [diss.]

MEZZA (Raffaele), Pio IX infallibile nei giornali di Napoli. Cronache del Concilio Vaticano 1 (1869-1870), Roma, LER, 1982.

TUNINETTI (Giuseppe iun.), La partecipazione dell’episcopato piemontese al Concilio Vaticano I (1869-1870), in Chiesa e società nella II metà del XIX secolo in Piemonte, Filippo Natale APPENDINO – Istituto Regionale Piemontese di Pastorale (ed.), Casale Monferrato, P. Marietti, 1982, 160-171.

1983

BELARDINELLI (Mario), Döllinger e l’Italia: per una storia del dibattito sulla ‘Libertà della Chiesa’ II – Il Concilio e il rifiuto del dogma, in «Rivista di storia della Chiesa in Italia», 37 (1983) 72-116.

HEFT (James L.) [sac.], From the Popes to the bishops. Episcopal authority from Vatican I to Vatican II, in «The Papacy», n° 1765 (1983) 55-78.

LABOA (Juan Maria), Il Vaticano I, segno di contraddizione, in «Rivista di storia della Chiesa in Italia», 37 (1983) 496-504.

1984

ANDERSON (Robin), Il testo del “postulatum pro Hebreis” presentato dai Monsignori Lemann al Concilio Vaticano I, in «Pio IX», 13/4 (1984), 246-255.

CONGAR (Yves) [o. p.], Le concile Vatican I en question. Recension d’ecclésiologie conciliaire, in «Revue des sciences philosophiques et théologiques», 68 (1984) 449-456.

GATZ (Erwin), Die Auseinandersetzungen um das Erste Vatikanische Konzil im Bistum Ermland, in «Römische Quartalschrift für christliche Altertumskunde», 79 (1984) 189-254.

GHERARDINI (Brunero), Oltre ogni limite, in «Pio IX», 13 (1984), 3-15.

PETRUZZI (Paolo), Chiesa e società civile al Concilio Vaticano I, Roma, Pontificia Università Gregoriana, 1984.

1985

ANDERSON (Robin), Il testo del “postulatum pro Hebreis” dei Monsignori Lemann al Concilio Vaticano I, in «Pio IX», 14/1 (1985), 51-54.

AVAGLIANO (Faustino), Il Giornale dell’abate De Vera sul concilio Vaticano I, in Scritti vari, Montecassino, Cassinesi, 1985, 27-152 (Monastica, 5 – Miscellanea cassinese, 52).

CAMPANA (Emilio), L’arcivescovo Manning e il dogma dell’infallibilità al Concilio Vaticano I, in «Pio IX», 14/1 (1985), 60-75.

CROCE (Giuseppe Maria) [mons.], Una fonte importante per la storia del pontificato di Pio IX e del Concilio Vaticano I : I manoscritti inediti di Vincenzo Tizzani, in «Archivum historiae pontificiae», 23 (1985) 217-345. [v. anche 1986 e 1987]

FORD (John T.), “Dancing on the Tight Rope: Newman’s View of Theology, in «Catholic Theological Society of America. Proceedings», 40 (1985) 127-144.

LECCISOTTI (Tommaso), In margine al Primo Concilio Vaticano, in Scritti vari, Montecassino, Cassinesi, 1985, 155-164 (Monastica, 5 – Miscellanea cassinese, 52).

MAZZONIS (Filippo), Cesare Cantù, Roma e il Concilio, in Studi in onore di Lorenzo Bedeschi, II, Urbino – Rimini, Istituto di storia dell’Università (Centro Studi per la Storia del Modernismo) – Maggioli, 1985, 419-429 (Fonti e Documenti, 14).

METZ (René), Le problème d’un droit de l’Église dans les milieux catholiques, de la seconde moitié du XIXe siècle à la période post-conciliaire (1870-1983), in «Revue de droit canonique», 35 (1985) 222-244.

1986

CROCE (Giuseppe Maria) [mons.], Una fonte importante per la storia del pontificato di Pio IX e del Concilio Vaticano I : I manoscritti inediti di Vincenzo Tizzani, in «Archivum historiae pontificiae», 24 (1986) 273-363. [v. anche 1985 e 1987]

LUPI (Maria), La riforma del clero in Italia alla vigilia del Vaticano I: il “progetto” di Gioacchino Pecci, in Studi sull’episcopato Pecci a Perugia (1846-1978), Elena CAVALCANTI (ed.), Napoli, Edizioni Scientifiche Italiane, 1986, 147-176 (Studi e ricerche dell'Istituto di storia della Facoltà di magistero dell'Università di Perugia, 3).

SCHATZ (Klaus), Ordensreform und Erstes Vatikanum, in «Annuarium Historiae Conciliorum», 18 (1986) 163-219.

1987

ANTÓN (Angel), El misterio de la Iglesia. Evolucion historica de las ideas eclesiologicas. II. De la apologética de la Iglesia-sociedad a la teología de la Iglesia-misterio en el Vaticano II y en el posconcilio, Madrid – Toledo, Biblioteca de autores cristianos de la Edítorial Católica, 1987.

BAUDRY (Gérard-Henry), L’Église et l’État au 1er concile du Vatican, in «Mélanges de sciences religieuses», 44/2-3 (1987) 71-77.

BELARDINELLI (Mario), Don Bosco e il Concilio Vaticano I, in Don Bosco nella Chiesa a servizio dell’umanità. Studi e testimonianze, Pietro

BRAIDO S.D.B. (ed.), Roma, LAS, 1987, 239-250.

BERMEJO (Luis M.), Towards Christian Reunion. Vatican I: Obstacles and Opportunities, Lanham, University Press of America, 1987.

CROCE (Giuseppe Maria) [mons.], Una fonte importante per la storia del pontificato di Pio IX e del Concilio Vaticano I : I manoscritti inediti di Vincenzo Tizzani, in «Archivum historiae pontificiae», 25 (1987) 263-363. [v. anche 1985 e 1986]

GARUTI (Adriano), Il Patriarcato d’Occidente nei dibattiti del Vaticano I, in «Antonianum», 62 (1987) 184-214.

GIMÉNEZ RIBES (José-Martín), Un catecismo para la Iglesia universal. Historia de la iniciativa desde su origen hasta el Sínodo Extraordinario del 1985, Pamplona, Ediciones Universidad de Navarra, 1987, 79-100 e 197-215.

VALENTINI (Donato), Il Papato e il Concilio Vaticano I», in Il vescovo di Roma nella Chiesa universale, Roma, Centro pro Unione, 1987, 50-68 (Corso Breve di Ecumenismo 8).

VALENTINI (Donato), Il Papato e il Concilio Vaticano I. Spunti su un dibattito, in «Salesianum», 49/2-3 (1987) 377-399.

WALTER (Peter), Johann Baptist Franzelin (1816-1886). Jesuit, Theologe, Kardinal. Ein Lebensbild, Bolzano, Athesia, 1987.

1988

BETZ (Susanne), Die bayerische Gesandtschaft beim Heiligen Stuhl. Vom Vorabend des I. Vatikanischen Konzils bis zu den Anfängen des Kulturkampfes, Frankfurt, P. Lang, 1988.

ESTRADA (Juan A.), La configuración monárquica del Primado Papal, in «Estudios Eclesiásticos», 62 (1988) 165-188.

MARTINA (Giacomo) [s. j.], La storiografia italiana sulla Chiesa dal Vaticano I al Vaticano II, in Problemi di storia della Chiesa. Dal Vaticano I al Vaticano II, Roma, Ed.zi Dehoniane, 1988, 15-105.

O’GARA (Margaret), Triumph in Defeat. Infaillibility, Vatican I, and the French Minority Bishops, Washington, The Catholic University of America Press, 1988.

RIVINIUS (Karl Josef), Die Haltung Bischof Hefeles und die der würtembergischen Regierung zur Unfehlbarkeit des Papstes, in Ecclesia militans. Studien zur Konzilien-und Reformationsgeschichte. Remigius Baümer zum 70. Geburtstag gewidmet, Walter BRANDMÜLLER – Herbert IMMENKÖTTER – Erwin ISERLOH (Hrsg.), vol. I, Paderborn, Verlag Schöningh, 1988, 445-489.

SCHATZ (Klaus), Die Missionen auf dem 1. Vatikanum, in «Theologie und Philosophie», 63 (1988) 342-369.

SESBOUË (Bernard), La notion de magistère dans l’histoire de l’Église et de la théologie, in «L’Année canonique», 31 (1988) 55-94.

TRANIELLO (Francesco), La Chiesa cattolica dal Concilio Vaticano I al Concilio Vaticano II, in Nicola TRANFAGLIA – Massimo FIRPO (ed.), La storia. I grandi problemi dal medioevo all’età contemporanea, vol. VII – L’età contemporanea, 2. La cultura, Torino, UTET, 1988, 795-850.

1989

GADILLE (Jacques), Vatican I, concile incomplet ?, in Le Deuxième concile du Vatican (1962-1965), Actes du colloque de l'École française de Rome (Rome, 28-30 mai 1986), Rome, École française de Rome, 1989, 33-45 (Collection de l’École française de Rome, 113).

LANDERSDORFER (Anton), Im Umkreis des I. Vatikanischen Konzils und des Kulturkampfes, in Das Erzbistum München und Freising im 19. und 20. Jahrhundert, Georg SCHWAIGER (Hrsg.), München, Erich Wewel Verlag, 1989, 135-141.

LENTINI (Anselmo), Il Beato card. Dusmet al Concilio Vaticano I, in «Pio IX», 18 (1989) 89-93.

TATARELLI (Francesco), Il card. Dechamps († 1883) al Concilio Vaticano I, in «Pio IX», 18 (1989) 172-176.

THILS (Gustave), Primauté et infaillibilité du Pontife romain à Vatican I et autres études d’ecclésiologie, Leuven, Peeters, 1989 (Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium, 89).

UGINET (François-Charles), Les projets de concile général sous Pie XI et Pie XII, in Le Deuxième concile du Vatican (1962-1965), Actes du colloque de l'École française de Rome (Rome, 28-30 mai 1986), Rome, École française de Rome, 1989, 65-78 (Collection de l’École française de Rome, 113).

1990

ALBERIGO (Giuseppe), Il Concilio Vaticano I (1869-1870), in Storia dei Concili Ecumenici, Giuseppe ALBERIGO (ed.), Brescia, Queriniana, 1990, 371-396.

MARTINA (Giacomo) [s. j.], Pio IX, vol. 3. – 1867-1878, Roma, Pontificia Università Gregoriana, 1990 (Miscellanea historiae pontificiae, 58). [cap. III – Il concilio Vaticano I, 111-232]

REINHARDT (Rudolf), Noch einmal: C. J. v. Hefele und das Vatikanum I, in «Zeitschrift für Kirchengeschichte», 101 (1990) 385-396.

ROUCO (Alfonso Carrasco), Le primat de l’évêque de Rome. Étude sur la cohérence ecclésiologique du primat de juridiction, Fribourg, éd. de l’Université de Fribourg, 1990.

SCHATZ (Klaus), ‘Es gibt keine katholischen Regierungen mehr’. Nominationsrecht und Patronat auf dem 1.Vatikanum, in Papsttum und Kirchenreform. Historische Beiträge. Festschrift für Georg Schwaiger zum 65. Geburtstag, Manfred WEITLAUFF – Karl HAUSBERGER (Hrsg.), Sankt-Ottilien, EOS Verlag, 1990, 653-672.

SCHATZ (Klaus), Der päpstliche Primat. Seine Geschichte von der Ursprüngen bis zur Gegenwart, Würzburg, Echter, 1990. — trad. fr. La primauté du pape. Son histoire, des origines à nos jours, trad. fr. Joseph HOFFMANN, Paris, Cerf, 1992 (Librairie européenne des idées) ; trad. it. Il primato del papa, Brescia, Queriniana, 1996.

VALENTI (Calogero), Michele Amari il Concilio Vaticano I, in «Archivio Storico Siciliano», ser. IV, 16 (1990) 273-281.

1991

DAL LAGO (Luigi), L’inamovibilità dei parroci. Dal Concilio Vaticano I al Codice di diritto canonico del 1983, Padova, Ed. Messaggero, 1991.

JÄKEL (Rainer), Bischof J. H. Beckmann von Osnabrück und das I. Vatikanische Konzil, in «Osnabrücker Mitteilungen. Mitteilungen des Vereins für Geschichte und Landeskunde von Osnabrück (Historischer Verein)», 95 (1991) 101-128.

MASSIMINO (Domenico), Franzelin e l’ecclesiologia del Vaticano I, in «Ho Theólogos» 9 (1991) 61-100.

MASSIMINO (Domenico), L’apporto del Franzelin alla stesura della Pastor aeternus e al dibattito sull'infallibilità, in «Ho Theólogos», 9 (1991) 157-194.

MASSIMINO (Domenico), Manoscritto di Giovanni Battista Franzelin. La risposta al discorso del card. Filippo Maria Guidi, in «Ho Theólogos», 9 (1991) 353-366.

METZ (René), La problématique d’un droit de l’Église de Vatican I à Vatican II, dans Scritti in memoria di P. Gismondi, vol. II, Milano, Giuffrè, 1991, 659-671 (Pubblicazioni della Facoltà di Giurisprudenza, Sezione di diritto pubblico, 1).

SCHATZ (Klaus), Die französischen Minoritätbischöfe auf dem 1.Vatikanum. Die Versammlungen der französischen Minorität in der Unfehlbarkeitsdebatte, in «Theologie und Philosophie», 66 (1991) 1-20.

PÁSZTOR (Lajos), Il Concilio Vaticano I. Diario di Vincenzo Tizzani: 1869-1870, Stuttgart, A. Hiersemann, 1991-1992, 2 voll.

1992

BERMEJO (Luis M.), Infallibility on Trial. Church, Conciliarity and Communion, Westminster, Christian Classics, 1992.

CALABRESE (Gianfranco), Sviluppo della formula “res fidei vel morum” nella definizione dell'infallibilità del papa nel Vaticano I, Genoa, [s. n.], 1992.

MASSIMO (Domenico), L’apporto di Giovanni Battista Franzelin all’ecclesiologia del Concilio Vaticano I, Roma, Pontificia Università Lateranense, 1992.

ONORIO (Joël-Benoît d’), Le pape et le gouvernement de l’Église, Paris, Fleurus – Tardy, 1992.

SCARAMUZZI (Domenico), Corpo mistico. Il dibattito sul «Primum schema de Ecclesia» del Vaticano I, in «Rivista di Scienze Religiose», 6/1 (1992) 15-52.

SCHATZ (Klaus), Vaticanum I, 1869-1870, I. – Vor der Eröffnung, Paderborn – München – Wien – Zürich, F. Schöningh, 1992 («Konziliengeschichte», Reihe A, Darstellungen). [v. anche 1993 e 1994]

SIMON (Maurice), Un catéchisme universel pour l'Église catholique. Du Concile de Trente à nos jours, Leuven, Leuven University Press, 1992.

1993

CALABRESE (Gianfranco), Analisi storico-terminologica della formula “Res fidei vel morum” del Concilio Vaticano I nella tradizione teologica precedente, in «Ricerche Teologiche», 4 (1993) 323-339. [v. anche 1994]

CROCE (Giuseppe Maria) [mons.], Monsignor Vincenzo Tizzani ed il Concilio Vaticano I. A proposito di una recente pubblicazione, in «Archivum historiae pontificiae», 31 (1993) 307-348.

LILL (Rudolf), Zur Einführung in Der Kulturkampf in Italien und in den deutschsprachigen Ländern, Rudolf LILL – Francesco TRANIELLO (Hrsg.), Berlin, Duncker & Humblot, 1993.

SCHATZ (Klaus), Vaticanum I, 1869-1870, II. – Von der Eröffnung bis zur Konstitution Dei Filius, Paderborn – München – Wien – Zürich, F. Schöningh, 1993 («Konziliengeschichte», Reihe A, Darstellungen). [v. anche 1992 e 1994]

Storia dei concili ecumenici, Giuseppe ALBERIGO (dir.), Brescia, Queriniana, 1993 ; trad. fr. Les conciles œcuméniques, 1. – L’histoire ; 2/2. – Les décrets : de Trente à Vatican II, Giuseppe ALBERIGO (dir.), Paris, Cerf, 1994.

TEDESCHI (Mario), Concilio Vaticano I, in Enciclopedia del diritto, Milano, Giuffrè, 46 (1993) 236-240.

1994

ALBERTI (Ottorino Pietro), Il Concilio Vaticano I e la Sardegna, in ID., Scritti di Storia civile e religiosa della Sardegna, Cagliari, Edizioni Della Torre, 1994, 141-154.

BELOEIL (Dominique), Le concile Vatican I dans la presse nantaise (1867-1870), in «Annales de Bretagne et des pays de l’Ouest», 101/3 (1994) 111-124.

CALABRESE (Gianfranco), Analisi storico-terminologica della formula “Res fidei vel morum” del Concilio Vaticano I nella tradizione teologica precedente, in «Ricerche Teologiche», 5 (1994) 79-101. [v. anche 1993]

FERRARO (Giuseppe) [s. j.], Il metodo in teologia secondo il Concilio Vaticano I, in «La Civiltà Cattolica», 145 (1994) IV 226-236.

LE TOURNEAU (Dominique), Infaillibilité, in Dictionnaire historique de la papauté, Philippe LEVILLAIN (éd.), Paris, Fayard, 1994, 865-871.

LEVILLAIN (Philippe), Vatican I (concile œcuménique de), in Dictionnaire historique de la papauté, Philippe LEVILLAIN (éd.), Paris, Fayard, 1994, 1690-1694.

SCHATZ (Klaus), Vaticanum I, 1869-1870, III. – Unfehlbarkeitsdiskussion und Rezeption, Paderborn – München – Wien – Zürich, F. Schöningh, 1994 («Konziliengeschichte», Reihe A, Darstellungen). [v. anche 1992 e 1993]

STABILE (Francesco Michele), L’episcopato siciliano, in La Chiesa in Sicilia dal Vaticano I al Vaticano II, Francesco FLORES D’ARCAIS (ed.), I, Caltanissetta – Roma, Sciascia, 1994, 135-222.

1995

LANDERSDORFER (Anton), Gregor von Scherr (1804-1877): Erzbischof von München und Freising in der Zeit des Ersten Vatikanums und des Kulturkampfes, München, Verlag des Vereins, 1995.

ZAMBARBIERI (Annibale), I concili del Vaticano, Cinisello Balsamo (MI), Ed.zi San Paolo, 1995.

1996

CALABRESE (Gianfranco), La definizione dell'infallibilità del Papa nel Vaticano I. Da una trattazione logica ad una precedenza ideologica. Una questione storico-teologica attuale, in «Ricerche Teologiche», 7 (1996) 103-124.

THEOBALD (Christophe), La constitution dogmatique Dei Filius du concile de Vatican I, in Histoire des dogmes, Bernard SESBOÜE (dir.), t. 4, Paris, Cerf, 1996, 259-313.

THEOBALD (Christophe), Première constitution dogmatique sur l’Église du Christ : Pastor Aeternus du concile de Vatican I, in Histoire des dogmes, Bernard SESBOÜE (dir.), t. 4, Paris, Cerf, 1996, 315-344.

1997

BADA I ELIAS (Joan), La recepció del Concili Vaticà a Catalunya (1868-1878), in Fe I Teologia en la Història. Estudis en honor del Prof. Dr. Evangelista Vilanova, Joan BUSQUETS – Maria MARTINELL (ed.), Barcelona, Facultat de Teologia de Catalunya – Istituto per le Scienze Religiose – Publicacions de l’abadia de Montserrat, 1997, 365-382.

BISCHOF (Franz Xaver), Theologie und Geschichte: Ignaz von Döllinger (1799-1890) in der zweiten Hälfte seines Lebens, Stuttgart, W. Kohlhammer, 1997 (Münchener Kirchenhistorische Studien, 9).

CALABRESE (Gianfranco), Riflessioni sull'oggetto primario e secondario dell'infallibilità del papa nel Vaticano I. Aspetto pneumatico-mistologico con riferimento ecclesiologico, in «Ricerche teologiche», 9 (1997) 91-124.

CONGAR (Yves) [o. p.], L’Église. De saint Augustin à l’époque moderne, Paris, Cerf, 1997.

CROCE (Giuseppe Maria) [mons.], Un ‘famigerato vescovo antifallibilista’. Pio IX e il vescovo Strossmayer dopo la fine del Vaticano I. Con documenti inediti, in «Archivum historiae pontificiae», 35 (1997) 161-181.

SCHATZ (Klaus), Vaticano I, Concilio, in Dizionario degli Istituti di Perfezione, 9 (1997) 1738-1743.

1998

BRESSOLETTE (Claude), Vatican I, in Dictionnaire critique de théologie, Jean-Yves LACOSTE (éd.), Paris, PUF, 1998, 1200-1202.

PLONER (Severino), Luigi Puecher Passavalli, testimone sofferto del Vaticano I, precursore profetico del Vaticano II (1820-1897), Trento, Gruppo culturale Civis, 1998 (Biblioteca Civis, 15).

RAURELL (Frederic), Il dramma di Luigi Puecher Passavalli, arcivescovo antinfallibilista, in «Revista Catalana de teologia», 23 (1998) 421-441.

1999

AUBERT (Roger), À propos de l’oeuvre de Klaus Schatz, Vaticanum I 1869-1870, in «Cristianesimo nella Storia», 20 (1999), 171-182.

CASSANO (Giuseppe), Mons. Pietro Maria Ferrè vescovo di Casale Monferrato. Magistero e azione ecclesiale di un padre del Vaticano I, Stresa, Edizioni Rosminiane Sodalitas, 1999.

CHIRON (Jean-François), L’infaillibilité et son objet. L’autorité du magistère infaillible de l’Église s’étend-elle aux vérités non révélées ?, Paris, Cerf, 1999.

2000

CHRISTOPHE (Paul), Le Concile Vatican I, Paris, Cerf, 2000.

I vescovi di Pinerolo ai Concili Ecumenici Vaticano I e II, Aurelio BERNARDI – Mario MARCHIANDO PACCHIOLA (ed.), Pinerolo, Archivio della Diocesi, 2000.

KÖHN (Joachim), Beobachter des Vatikanum I. Die römischen Tagebücher del P. Georg Ulber OSB, Regensburg, Pustet, 2000.

LANGELLA (Alfonso), Monsignor Francesco Petanga e l’infallibilità del papa. L’intervento al Concilio Vaticano I, in Credo Ecclesiam. Studi in onore di Antonio Barruffo S.I., Enrico Cattaneo – Antonio Terracciano (ed.), Napoli, M. D’Auria, 2000, 299-320 (Pontificia facoltà teologica dell’Italia meridionale, 4 – Collectanea, 18 – Servizio e gratitudine, 4).

RHODIO (Guido), Mons. Raffaele Morisciano vescovo di Squillace (1858-1909): nota biografica e “Diario” al Concilio Ecumenico Vaticano I (1868-1870)», in «Vivarium Scyllacense. Bolletino dell’Istituto di studi su Cassiodoro e sul Medioevo in Calabria», 11 (2000) 9-58.

2001

BRANDMÜLLER (Walter), Il concilio Vaticano I nella storiografia, in Pio IX. Atti del Simposio internazionale, Roma 14 settembre 2000, Città del Vaticano, 2001, 42-54.

BOCȘAN Nicolae –CÂRJA BOCŞAN (Ion), Biserica Română Unită la Conciliul Ecumenic Vatican I (1869-1870) [= La Chiesa Romena Unita al Concilio Ecumenico Vaticano I (1869-1870)], Cluj-Napoca, Presa Universitaria Clujeana, 2001.

CASAS RABASA (Santiago), El cuestionario de la Congregación del Concilio (1867) preparatorio del concilio Vaticano I. La respuesta de J. Caixal i Estradé, obispo de Urgel, in «Analecta sacra Tarraconensia», 74 (2001) 287-316.

CASAS RABASA (Santiago), Intervención politica de J. Caixal en el concilio Vaticano I, in «Annuarium historiae conciliorum», 33 (2001) 147-167.

GHERARDINI (Brunero), Il beato Pio IX. Studi e ricerche, Prato, Pro Verbo, 2001.

POTTMEYER (Hermann J.), Le rôle de la papauté au troisième millénaire. Une relecture de Vatican I et de Vatican II, trad. fr. Joseph HOFFMANN, Paris, Éd. du Cerf, 2001 (Théologies).

SALVATORI (Davide), L’oggetto del magistero definitivo della Chiesa alla luce del m.p. Ad Tuendam Fidem: il can. 750 visto attraverso i Concilî vaticani, Roma, Editrice Pontificia Università Gregoriana, 2001.

SEIBT (Gustav), Rom oder Tod. Der Kampf um die italienische Hauptstadt, Berlin, Siedler, 2001.

2003

OAKLEY (Francis), The Conciliarist Tradition. Constitutionalism in the Catholic Church 1300-1870, Oxford, Oxford University Press, 2003.

KLAUSNITZER (Wolfgang), How can the Church remain in the Truth?, in «International journal for the Study of the Christian Church», 3/1 (2003) 47-67.

VILLAR (José Ramón), La Escuela Romana y la Const. “Pastor aeternus”, in «Annuarium historiae conciliorum», 35 (2003) 104-149.

2004

MARCHETTO (Agostino), Il ministero del papa in prospettiva ecumenica (I Concili Vaticano I e II ed Ut Unum Sint), in «Apollinaris», 77 (2004) 909-917.

SCHATZ (Klaus), P. Wilhelm Wilmers und die päpstliche Unfehlbarkeit auf dem 1. Vatikanum. Neue Quellen, in Väter der Kirche. Ekklesiales Denken von den Anfängen bis in die Neuzeit, Festgabe für H. J. Sieben, Johannes ARNOLD – Rainer BERNDT – Ralf M. W. STAMMBERGER (Hrsg.), Paderborn, Schöningh, 2004, 1067-1086.

STASIOWSKI (Marek), Die Polen und das I. Vatikanische Konzil, Wien, Dom-Verlag, 2004.

VALENTE (Massimiliano), Diplomazia pontificia e Kulturkampf. La Santa Sede e la Prussia tra Pio IX e Bismarck (1862-1878), prefaz. di Lutz KLINKHAMMER, Roma, Edizioni Studium, 2004.

2005

BRANDMÜLLER (Walter), Briefe um das I. Vaticanum. Aus der Korrespondenz des Konzilssekretärs Bischof Feßler von St. Pölten 1869-1872, Paderborn, Schöningh, 2005 (Konziliengeschichte. Reihe B: Untersuchungen).

COSTIGAN (Richard F.), The Consensus of the Church and Papal Infallibility. A Study in the Background of Vatican I, Washington [DC], Catholic University of America Press, 2005.

FESSLER (Joseph) [mons.], Briefe um das I. Vaticanum. Aus der Korrespondenz des Konzilssekretärs Bischof Feßler von St. Pölten, 1869-1872, Walter BRANDMÜLLER (Hrsg.), Paderborn, Schöningh, 2005. (Konziliengeschichte ; Reihe B, Untersuchungen).

GEFAELL (Pablo), Il Primo Concilio Vaticano e gli orientali. Voti dei consultori della Commissione preparatoria per le Missioni e le Chiese orientali, Roma, Pontificio Istituto Orientale, Facoltà di Diritto Canonico Orientale, 2005.

SIEBEN (Hermann-Josef), Dimensions historiques de l'idée de concile, in «Recherches de Science Religieuse», 93/2 (2005) 195-214.

2006

CASAS RABASA (Santiago), La participació del bisbe Caixal en el Concili Vaticà I (1869-1870), in El bisbe Caixal i el seu entorn històric (1803-1879), Juneda, Ed. Fonoll, 2006, 40-42.

GEFAELL (Pablo), Il diritto canonico orientale nei lavori del Concilio Vaticano I – Voti dei consultori della Commissione preparatoria per le Missioni e le Chiese orientali, in «Ius Ecclesiae» 17 (2006) 29-60.

ROMANO (Sergio), Libera Chiesa, libero Stato? Il Vaticano e l'Italia da Pio IX a Benedetto XVI, Milano, TEA, 2006 (TEA storica).

2007

JANKOWIAK (François), La Curie romaine de Pie IX à Pie X. Le gouvernement central de l’Église et la fin des États pontificaux (1846-1914), Rome, École française de Rome, 2007 (Bibliothèque des Écoles françaises d’Athènes et de Rome, 330).

2008

DE MATTEI (Roberto), L’ecumenicità del Concilio Vaticano I, in «Annuarium historiae conciliorum», 40 (2008) 371-392.

FANTAPPIÈ (Carlo), Chiesa romana e modernità giuridica, vol. 2. – Il Codex Iuris Canonici (1917), Milano, Giuffrè, 2008 (Per la storia del pensiero giuridico moderno, 76), 543-637 [cap. VII – Dal Concilio Vaticano I al dibattito dottrinale (1869-1904)].

GIOVANNUCCI (Pierluigi), Canonizzazioni e infallibilità pontificia in età moderna, Brescia, Morcelliana, 2008.

LABOA (Juan Maria), Atlas historique de l’Église à travers les conciles, Paris, Desclée de Brouwer, 2008.

PEREIRO (James), Cardinal Manning. From Anglican Archdeacon to Council Father at Vatican I, Herefordshire, Gracewing, 2008.

2009

CASAS RABASA (Santiago), Nouvelles données concernant la reprise de Vatican I sous Pie XI, in «Revue d’histoire ecclésiastique», 104 (2009) 828-855.

LAVAUR (Marie-Antoine de) [sac.], Vatican I et l’infaillibilité. Les grandes questions de ce temps, Toulouse, Éd. de Pech, 2009.

2010

MELLONI (Alberto), Implikationen des 20. September 1870 für die Erforschung der internationalen Beziehungen des Heiligen Stuhls zwischen Pius IX. und Pius XI: 1870-1939, in Der Heilige Stuhl in den internationalen Beziehungen 1870-1939, München, Utz, 2010, 35-50.

SORREL (Christian), Conjoncture moderniste et infaillibilité pontificale au début du XXe siècle. Jalons pour une étude, Sylvio DE FRANCESCHI (éd.), Le Pontife et l’erreur. Anti-infaillibilisme catholique et romanité ecclésiale aux temps posttridentins (XVIIe-XXe siècles), Lyon, LARHRA, 2010, 148-150.

2011

FARRUGIA (Edward), Vatican I and the Ecclesiological Context in East and West, in «Gregorianum», 92/3 (2011) 451-469.

KING (Lawrence J.), Newman and Gasser on Infallibility: Vatican I and Vatican II, in «Newman Studies Journal », 8/1 (2011) 27-39.

LILL (Rudolf), Die Macht der Päpste, Kevelaer, Butzon & Bercker, 2011.

2012

JOY (John P.), Cathedra Veritatis: On the Extension of Papal Infallibility, Howell [MI], Cruachan Hill Press, 2012.

LUQUE (Elisa), Iglesia en América Latina (siglo XIX). Renovación y continuitad en tiempos de cambio, Pamplona, Eunsa, 2012.

SOON CHOI (Hyeon), «Pastor aeternus aedificare decrevit». Studio sul rapporto tra modello di Rivelazione e modello di Chiesa a partire dai documenti del Vaticano I, Roma, 2012. [tesi Pont. Univ. Gregoriana]

2013

CAPIZZI (Nunzio), Trento – Vaticano II: i testi sulla Tradizione. Spunti per una lettura, in Urbaniana University Journal, 66/2 (2013) 15-35.

DE LASALA (Fernando), La questione sociale, Pio IX e il Concilio Vaticano I, in «La Civiltà Cattolica», 164 (2013) II 534-544.

DIANICH (Severino), L’ecclesiologia in Italia tra il Vaticano I e il II, in «Chiesa e Storia», 3 (2013) 53-81.

FONOVIC (Fabian), Josip Juraj Strossmayer: un vescovo dei Balcani, interprete del pensiero dei confini, tesi di dottoraton Venezia, Università Ca’Foscari, 2013.

GEFAELL (Pablo), L’indissolubilità del matrimonio e gli orientali nel Vaticano I – Voto di Rosi-Bernardini, in «Eastern Canon Law», 2/2 (2013) 243-305.

GHIRLANDA (Gianfranco), Il ministero petrino, in «La Civiltà Cattolica», 164 (2013) I 549-563.

JANKOWIAK (François), Concile Vatican I, in Dictionnaire du Vatican et du Saint-Siège, Christophe DICKES (dir.), Paris, Robert Laffont, 2013, 995-999 (Bouquins).

MELLONI (Alberto), Vaticano I, Vaticano II. L’edizione dei concili in età contemporanea, in «Annali dell’Istituto storico italo-germanico in Trento», 29 (2013) 495-510.

MOLINARIO (Joël,) Le catéchisme, une invention moderne. De Luther à Benoît XVI, Montrouge, Éditions Bayard, 2013, 87-111.

SESBOÜE (Bernard), Histoire et théologie de l’infaillibilité de l’Église, Bruxelles, Lessius, 2013 (Part-Dieu, 22).

SIMA (Ana Victoria), Affirming Identity. The Romanian Greek-Catholic Church at the Time of the First Vatican Council, Milano, Editrice Vita e Pensiero, 2013.

2014

GEFAELL (Pablo), Il Voto di P. Ivan Martinov, S.J., sull’impedimento matrimoniale di ordine sacro per il primo Concilio Vaticano, in L'ordinazione sacra nella disciplina canonica delle chiese orientali - Atti del simposio di Cluj, Romania, 11-13 aprile 2012, Roma, Edizioni Orientalia Christiana – Valore italiano/Lilamé, 2014, 81-110 (Kanonika, 20).

PIOPPI (Carlo), Concilio Vaticano I (1869-1870), in Storia dei Concili Ecumenici. Attori, canoni, eredità, Onorato BUCCI – Pierantonio PIATTI (ed.), Roma, Città Nuova, 2014, 421-450.

VANYSACKER (Dries), Fonti e storiografia del Concilio Vaticano I: dal XX settembre 1870 al Secondo Dopoguerra, in «Annuarium Historiae Conciliorum», 46 (2014) 427-438.

VITALI (Dario), Il Concilio Vaticano I nel contesto ecclesiologico del secolo XIX, in «PATH, Pontificia Academia Theologica», 13 (2014) 39-81.

2015

BRAIDO (Pietro), Storia della catechesi, 3: Dal «tempo delle riforme» all’età degli imperialismi (1450-1870), Roma, LAS, 2015, 586-608.

GEFAELL (Pablo), Oikonomia e indisolubilidad del matrimonio en el Vaticano I, in «Revista Española de Teología», 75/1 (2015) 43-69.

PRODI (Paolo), Dinamiche della Chiesa nell’età moderna e Concilio Vaticano I, in «Teologia», 40 (2015) 15-28.

2016

CAROLA (Joseph), La metodologia patristica nella teologia preconciliare dell’Ottocento, in «Gregorianum» 97/3 (2016) 605-617.

COLBERG (Kristin M.), Vatican I & Vatican II, Collegeville (MI), Liturgical Press, 2016.

HORST (Ulrich), Päpstliche Unfehlbarkeit wider konziliare Superorität?, Paderborn, Schöningh, 2016.

TEDESCO (Vincenzo), Il Romano Pontefice: poteri primaziali e rinuncia all’ufficio, Roma, Università degli Studi di Roma “Sapienza”, anno accademico 2016-2017. [tesi storia del diritto]

2017

HOLZEM (Andreas), Katholizismus, europäischer Ultramontanismus und das Erste Vatikanische Konzil, in Geschichte des globalen Christentums, Jens Holger SCHJØRRING – Norman A. HJELM (Hrsg.), vol. 2 – 19. Jahrhundert, Stuttgart, Kohlhammer, 2017, 161-234 ((Die Religionen der Menschheit, 33).

HOWARD (Thomas Albert), The Pope and the Professor: Pius IX, Ignaz von Döllinger, and the Quandary of the Modern Age, Oxford, Oxford University Press, 2017.

SIECIENSKI (A. Edward), The Papacy and the Orthodox: Sources and History of a Debate, Oxford, Oxford University Press, 2017. [cap. 8 – The Council of Ferrara-Florence to Vatican I, 327-367]

SORREL (Christian), Charles Gay, “la Rome du concile et de Pie IX”. Échos d’une passion romaine, in Mgr Charles-Louis Gay (1815-1892). Un artiste au service du Christ, Séverine BLENNER-MICHEL – Emmanuel PENICAUT (dir.), Rennes, PUR, 2017, 39-49.

2018

CIAMPANI (Andrea), La Chiesa, l’Italia e la loro conciliazione in alcune carte dell’abate Simplicio Pappalettere (1869-1870), in Incorrupta monumenta Ecclesiam defendunt, Studi offerti a mons. Sergio Pagano, prefetto dell’Archivio Segreto Vaticano, vol. III – Inquisizione romana, Indice, Diplomazia pontificia, Andreas GOTTSMANN – Pierantonio PIATTI – Andreas E. REHBERG (ed.), Vaticano, Archivio Segreto Vaticano, 117-134.

LOPES PEREIRA (Jairzinho), Cardinal Dechamps’ Defense of the Church and Papal Infallibility, in Louvain, Belgium, and Beyond. Studies in Religious History in Honour of Leo Kenis, Mathijs LAMBERIGTS – Ward DE PRIL (ed.), Louvain, Peeters, 2018, 483-498.

O'MALLEY (John), Vatican I. The Council and the Making of the ultramontane Church, Cambridge [MA], The Belknap Press of Harvard University Press, 2018.

PELONARA (Leonardo), Primato e collegialità. Sviluppo o discontinuità tra il Vaticano I e il Vaticano II, 2018. [tesi, Pont. Univ. Gregoriana]

______________



1871

Fisquet (Honoré), Biographies, portraits et autographes des Pères du Concile Premier du Vatican, Paris, Pilon, 1871, 280 p.

1877

Guérin (Paul) [Mgr], Concile œcuménique du Vatican. Son histoire, ses décisions, en latin et en français, avec tous les documents relatifs à ses délibérations, du 29 juin 1868 au 20 octobre 1870, Bar-le-Duc – Paris, Typ. des Célestins ; Bertrand – Bloud et Barral, 1877, 197 p.

1887
Yriarte (Charles), Autour du Concile : souvenirs et croquis d'un artiste à Rome..., 90 ill. de Détaille, Godefroy-Durand, Lix, [et al.] ; eaux-fortes d'après Heilbuth, Paris, J. Rothschild, 1887, VIII-312 p.

Bibliographie

1872-1899

1872

Pressensé (Edmond de), Le concile du Vatican, son histoire et ses conséquences politiques et religieuses, Paris, Sandoz et Fischbacher, 1872, 1 vol. (XI-527 p.). Réédité en 1879

Veuillot (Louis), Rome pendant le Concile, Paris, V. Palmé, 1872, 2 vol. (473, 606 p.)

Wallon (Jean), La vérité sur le concile : réclamations et protestations des évêques, discours de Mgr Darboy, M. l'abbé Doellinger, Mgr Deschamps, Mgr Dupanloup, testament spirituel de Montalembert, Paris, Sandoz et Fischbacher, 1872, XII-238 p.

1879

Ollivier (Émile), L'Église et l'État au concile du Vatican, IV-536, 585 p., Paris, Garnier frères, 1879

1887

Cecconi (Eugenio), Bonhomme (Jules trad.) et Duvillard (M. D. trad.), Histoire du concile du Vatican d'après les documents originaux, par...Mgr Eugène Cecconi. Préliminaires du concile, Paris, V. Lecoffre, 1887, 4 vol. : T.1 Préliminaires du Concile, T.2 Récits et documents, T.3 Documents, T.4 Documents

1895

Vacant (Jean-Michel Alfred), Études théologiques sur les constitutions du concile du Vatican d'après les actes du concile... La constitution "Dei Filius"..., Paris ; Lyon : Delhomme et Briguet, 1895, 2 vol. 738, 569 p.

1897

Lacointa (Jules), Vie de son Eminence le cardinal Desprez, archevêque de Toulouse, Lille, Desclée de Brouwer ; Société de Saint-Augustin, 1897, 365 p.

*

1900-1949

1908

Granderath (Ch.), Kirch (C.), S. J., Histoire du concile du Vatican. T II. L'ouverture du concile et les trois premières sessions, Bruxelles, A. Dewit, 1908, 480 p. [Compte-rendu] par Sévérien Salaville, Revue des études byzantines, 1910, 85, p. 377

Ollivier (Émile), L'Empire libéral : études, récits, souvenirs. XIII, Le guet-apens Hohenzollern. Le concile oecuménique. Le plébiscite, Paris, Garnier frères, 1908, 670 p.

1909

Goyau (G.), L'Allemagne religieuse - Le Catholicisme (1800-1870), t. IV 1848-1870, Paris, Perrin, 1909, 421 p.

1919

Mourret (Fernand), Le Concile du Vatican, d'après des documents inédits, Paris ; Barcelone, Bloud et Gay, 1919, 341 p. [Compte-rendu] de R. Janin, Revue des études byzantines, 1921, 23, p. 383-384

1921

Petit (Louis), Préface de Mgr Louis Petit pour l'édition du concile du Vatican, Echos d'Orient, 1921, t.20 (n° 122), p. 232-239

1927

Battifol (Pierre) [Mgr], "Lettres d'un évêque français pendant le concile du Vatican" (= Mgr Devoucoux, évêque d'Évreux), Revue d'Histoire de l'Église de France, 1927, 13, p. 199-213

1928

Guédon (F.), "Autour du concile du Vatican" (= lettres de Mgr Foulon, évêque de Nancy), Les Lettres, 1928, II, p. 19-34 ; 190-206 ; 314-331

1929

De Wyels (D.F.), "Le concile du Vatican et l'Union", Irénikon (Bulletin mensuel des moines de l'Union des églises), Amay s/Meuse, Union des églises, 1926-1954, p. 670

1930

Butler (Edward Cuthbert) [Dom], The Vatican Council. The Story told from inside in Bishop Ullathorne’s letters, London - New York, 1930, 2 vol. ; nouv. éd. London, Collins and Harvill, 1962.

1950-1999

1952

Aubert (Roger), Documents concernant le Tiers-Parti au concile du Vatican, in : Abhandlungen über Theologie und Kirche (Festschrift K. Adam), Düsseldorf, 1952, p. 241-259

1953

Taveneaux (René), "Le Père Jandel au concile du Vatican", Revue d'Histoire de l'Église de France, 1953, vol. 39, n°132, p. 72-76

1960

L'Ecclésiologie au XIXe siècle. Actes du colloque d'ecclésiologie tenu à la Faculté de théologie catholique de Strasbourg du 26 au 28 novembre 1959 : chap. XIV, Résumé des discussions. Revue des sciences religieuses, t. 34 (n°2-4), 1960, p. 375-392 (sur Ignaz von Döllinger)

Aubert (Roger), "La géographie ecclésiologique au XIXe siècle". L'Ecclésiologie au XIXe siècle. Actes du colloque d'ecclésiologie tenu à la Faculté de théologie catholique de Strasbourg du 26 au 28 novembre 1959. Revue des sciences religieuses, t. 34 (n°2-4), 1960, p. 11-55

Rousseau (Dom. O.), "Les attitudes de pensée concernant l'unité chrétienne au XIXe siècle", L'Ecclésiologie au XIXe siècle. Actes du colloque d'ecclésiologie tenu à la Faculté de théologie catholique de Strasbourg du 26 au 28 novembre 1959 : chap. XIII, Revue des sciences religieuses, t. 34 (n°2-4), 1960, p. 361-373 (sur Karl von Reisach)

1961

Aubert (Roger), Monseigneur Dupanloup au début du concile du Vatican, Miscellanea Historiae Ecclesiasticae, Bruxelles, Ed. Nauwelaerts ; Louvain-la-Neuve, Bureau de la R.H.E, 1961, p. 96-116

Dejaifve (Georges) s. j., Pape et évêques au premier concile du Vatican, Bruxelles, Desclée de Brouwer, 1961

Torrell (J.-P.), La théologie de l'épiscopat au premier Concile du Vatican, Paris, Ed. du Cerf, 1961, 355 p., (Unam Sanctam ; 37)

1962

Palanque (Jean-Rémy), "Le cercle de Madame de Forbin et le premier concile du Vatican", Revue d'Histoire de l'Église de France, 1962, n°145, p. 54-79

Paradis (G.), "Foi et raison au premier concile du Vatican", Bulletin de littérature ecclésiastique, 1962, 63, p. 200-226 et 268-292, 1963, 64, p. 9-25

Rondet (Henri) s. j., Vatican I. Le concile de Pie IX. La préparation. Les méthodes de travail. Les schémas restés en suspens, Paris, Lethiellieux, 1962. (Théologie, pastorale et spiritualité. Recherches et synthèses)

Wei (L.), "Le 1er concile du Vatican et les problèmes missionnaires en Chine", Revue d'Histoire ecclésiastique, vol. 57, 1962, p. 500-523

1964

Aubert (Roger), Vatican I, Paris, Éditions de l’Orante (coll. Histoire des conciles œcuméniques ; 12), 1964.

1965

Aubert (Roger), "La composition des commissions préparatoires du 1er concile du Vatican" In Reformata reformanda, vol. 2, Münster, Aschendorff, 1965, 715 p. (Reformationsgeschichtliche Studien und Texte)

Montclos (Xavier de), Lavigerie, le Saint-Siège et l'Église : de l'avènement de Pie IX à l'avènement de Léon XIII, 1846-1878, Paris, Éd. de Boccard, 1965, 666 p.


1966

Maccarone (Michele), Il Concilio Vaticano I e il "Giornale" di mons. Arrigoni, Padova, Antenore (coll. Italia sacra, 7-8), 1966, 2 vol.

1969

De Doctrina Concilii Vaticani primi. Cité du Vatican, Polyglotte vaticane, 1969, 584 p.

1970

Gadille (Jacques), "L'épiscopat français au premier concile du Vatican", Revue d'Histoire de l'Église, 1970, n° 157, p. 327-346

1972

Duvignau (Pierre), Une vie au service de l'Église : S. B. Mgr Joseph Valerga, Jérusalem, Impr. du Patriarcat latin, 1972, VII-319 p.

1973

Epp (René), Le mouvement ultramontain dans l'église catholique en Alsace au XIXe siècle, 1802-1870, Lille, Atelier de reproduction des thèses de l'Université de Lille III ; Paris, Diff. Librairie H. Champion, 1975, 845 p.

1974

Catta (Etienne), "Mgr Edouard Pie, Pie IX, le Syllabus et le premier concile du Vatican d'après les oeuvres de l'évêque de Poitiers", Pio IX, 1974, p. 346-409, 1976, p.3-50, 1977, p.60-93 et p.420-464

Conzemius (Victor), « Le contexte historique des déclarations doctrinales de Vatican I », Newman Studien, IX, 1974, p. 76-106

1981

Patelos (Constantin G.), Vatican I et les évêques uniates : une étape importante de la politique romaine à l'égard des orientaux (1867-1870), Louvain, Ed. Nauwelaerts, 1981, XVI-569 p. [Compte-rendu] par André De Halleux, Revue théologique de Louvain, 1982, 13-3, p. 349-355

1984

Bressolette (Claude), Le Pouvoir dans la société et dans l'Église : l'ecclésiologie politique de Mgr Maret, doyen de la Faculté de théologie de Sorbonne au XIXème siècle, Paris, Éd. du Cerf, 1984, 211 p.

1988

Arx (J.-P von), "Manning's Ultramontanism and the Catholic Church in British Politics", Recusant History (English Catholic History Association), 1988, p. 332-347


1989

Boutry (Philippe), "L'Église et la civilisation moderne de Pie IX à Pie X", In : Le Deuxième concile du Vatican, actes du Colloque organisé par l'École française de Rome..., (Rome, 28-30 mai 1986), Publications de l'École Française de Rome, 1989, n° 113, p.47-63

Gadille (Jacques), "Vatican I, concile incomplet ?", In : Le Deuxième concile du Vatican, actes du Colloque organisé par l'École française de Rome..., (Rome, 28-30 mai 1986), Publications de l'École Française de Rome, 1989 n° 113, p. 33-45

Uginet (François-Charles), "Les projets de concile général sous Pie XI et Pie XII", In : Le Deuxième concile du Vatican, actes du Colloque organisé par l'École française de Rome..., (Rome, 28-30 mai 1986), Publications de l'École Française de Rome, 1989 n° 113, p. 65-78

1992

Schatz (Klaus), Vaticanum I, 1869-1870 , I. – Vor der Eröffnung ; II. – Von der Eröffnung bis zur Konstitution Dei Filius ; III. – Unfehlbarkeitsdiskussion und Rezeption, Paderborn ; München ; Wien ; Zürich, F. Schöningh, 1992-1994.

1994

Beloeil (Dominique), "Le concile Vatican I dans la presse nantaise (1867-1870)", Annales de Bretagne et des pays de l'Ouest, 1994, vol. 101, n°3, p. 111-124

Levillain (Philippe), « Vatican I », In Dictionnaire historique de la papauté, Levillain (Philippe) (dir.), Paris, Fayard, 1994, p. 1690-1694.

1995

Dain (Philippe), Mythographe du Vatican I : traduction et commentaires, Besançon : Université de Franche-Comté, 1995, 274 p. (Annales littéraires de l'Université de Besançon, 579 ; Centres de recherches d'Histoire ancienne, 151)

depuis 2000

2000

Christophe (Paul), Le concile Vatican I, Paris, Cerf, 2000, 163 p., (Petit cerf-histoire)

2001

Pottmeyer (Hermann J.), Hoffmann (Josef, trad.), Le rôle de la papauté au troisième millénaire. Une relecture de Vatican I et de Vatican II, Paris, Éd. du Cerf, 2001, 192 p. (Théologies)

2002

Arx (J.-P. von), "Interpreting the Council : Archbishop Manning and the Vatican Decrees Controversy", Recusant History (English Catholic History Association), 2002-3, p.229-242 (sur Mgr Manning)

Grondeux (Jérôme), "Influences étrangères et réforme intellectuelle du christianisme en France au XIXe siècle", Histoire, économie, société, 2002, vol. 21, n° 1, p. 47-58. In : Religion et culture dans les sociétés et les états européens de 1800 à 1914. Varia, sous la direction de Jean-Pierre Chaline

2005

Sieben (Hermann-Josef) et Georgen (S.), "Dimensions historiques de l'idée de concile", Recherches de Science religieuse, 2005/2 t. 93, p. 195-214

2008

Laboa (Juan Maria), Atlas historique de l'Église à travers les conciles, Paris, Desclée de Brouwer, 2008, 238 p.

2013

Jankowiak (François), "Concile Vatican I", In Dictionnaire du Vatican et du Saint-Siège, Dickès (Christophe) (dir.), Paris, Robert Laffont (coll. Bouquins), 2013, p. 995-999.

2015

Cabanel (Patrick), III. Religion et nation, In : La question nationale au XIXe siècle, Nouv. éd., Paris, La Découverte, 2015 (Repères, 214. Histoire), 128 p.

2016

Langlois (Claude), "Le corps catholique à l'épreuve dans l'Italie contemporaine", Notes critiques, Revue de l'Histoire des religions, 2016/1, vol. 233, p. 71-81.


2020

Il Concilio Vaticano I e la modernità, Baumeister (Martin) - Ciampani (Andrea) - Jankowiak (François) - Regoli (Roberto) (dir.), Roma, Gregorian & Biblical Press (coll. Miscellanea historiae pontificiae, 72), 2020, 752 p.